Thơ » Trung Quốc » Thịnh Đường » Đỗ Phủ » Phiêu bạc tây nam (760-770)
Đăng bởi Vanachi vào 27/10/2005 12:33
軒轅休制律，
虞舜罷彈琴。
尚錯雄鳴管，
猶傷半死心。
聖賢名古邈，
羈旅病年侵。
舟泊常依震，
湖平早見參。
如聞馬融笛，
若倚仲宣襟。
故國悲寒望，
群雲慘歲陰。
水鄉霾白屋，
楓岸疊青岑。
郁郁冬炎瘴，
蒙蒙雨滯淫。
鼓迎非祭鬼，
彈落似鴞禽。
興盡才無悶，
愁來遽不禁。
生涯相汩沒，
時物自蕭森。
疑惑尊中弩，
淹留冠上簪。
牽裾驚魏帝，
投閣為劉歆。
狂走終奚适，
微才謝所欽。
吾安藜不糝，
汝貴玉為賝。
烏幾重重縛，
鶉衣寸寸針。
哀傷同庾信，
述作異陳琳。
十暑岷山葛，
三霜楚戶碪。
叨陪錦帳座，
久放白頭吟。
返樸時難遇，
忘機陸易沈。
應過數粒食，
得近四知金。
春草封歸恨，
源花費獨尋。
轉蓬懮悄悄，
行葯病涔涔。
瘞夭追潘岳，
持危覓鄧林。
蹉跎翻學步，
感激在知音。
卻假蘇張舌，
高夸周宋鐔。
納流迷浩汗，
峻址得嶔崟。
城府開清旭，
松筠起碧潯。
披顏爭倩倩，
逸足競駸駸。
朗鑒存愚直，
皇天實照臨。
公孫仍恃嶮，
侯景未生擒。
書信中原闊，
幹戈北斗深。
畏人千里井，
問俗九州箴。
戰血流依舊，
軍聲動至今。
葛洪屍定解，
許靖力還任。
家事丹砂訣，
無成洟作霖。
Hiên Viên hưu chế luật,
Ngu Thuấn bãi đàn cầm.
Thượng thố hùng minh quản,
Do thương bán tử tâm.
Thánh hiền danh cổ mạc,
Cơ lữ bệnh niên xâm.
Chu bạc thường y chấn,
Hồ bình tảo kiến sâm.
Như văn Mã Dung địch,
Nhược ỷ Trọng Tuyên khâm.
Cố quốc bi hàn vọng,
Quần vân thảm tuế âm.
Thuỷ hương mai bạch ốc,
Phong ngạn điệp thanh sầm.
Uất uất đông viêm chướng,
Mông mông vũ trệ dâm.
Cổ nghinh phi tế quỷ,
Đạn lạc tự hào cầm.
Hứng tận tài vô muộn,
Sầu lai cự bất câm.
Sinh nhai tương cốt một,
Thì vật tự tiêu sâm.
Nghi hoặc tôn trung nỗ,
Yêm lưu quan thượng trâm.
Khiên cứ kinh Nguỵ đế,
Đầu các vị Lưu Hâm.
Cuồng tẩu chung hề thích.
Vi tài tạ sở khâm.
Ngô an lê bất tảm,
Nhữ quý ngọc vi sâm.
Ô kỷ trùng trùng phọc,
Thuần y thốn thốn châm.
Ai thương đồng Dữu Tín,
Thuật tác dị Trần Lâm.
Thập thử Dân Sơn cát,
Tam sương Sở hộ châm.
Thao bồi cẩm trướng toạ,
Cửu phóng “Bạch đầu ngâm”.
Phản phác thì nan ngộ,
Vong cơ lục dị trầm.
Ưng qua sổ lạp thực,
Đắc cận tứ tri câm (kim).
Xuân thảo phong quy hận,
Nguyên hoa phí độc tầm.
Chuyển bồng ưu tiễu tiễu,
Hành dược bệnh sầm sầm.
Ế yểu truy Phan Nhạc,
Trì nguy mịch Đặng Lâm.
Sa đà phiên học bộ,
Cảm kích tại tri âm.
Khước giả Tô, Trương thiệt,
Cao khoa Chu, Tống đàm.
Nạp lưu mê hạo hãn,
Tuấn chỉ đắc khâm ngâm.
Thành phủ khai thanh húc,
Tùng quân khởi bích tầm.
Phi nhan tranh thiến thiến,
Dật túc cạnh xâm xâm.
Lãng giám tồn ngu trực,
Hoàng thiên thực chiếu lâm.
Công Tôn nhưng thị hiểm,
Hầu Cảnh vị sinh cầm.
Thư tín Trung Nguyên khoát,
Can qua Bắc Đẩu thâm.
Uý nhân thiên lý tỉnh,
Vấn tục cửu châu châm.
Chiến huyết lưu y cựu,
Quân thanh động chí câm.
Cát Hồng thi định giải,
Hứa Tĩnh lực hoàn nhâm.
Gia sự đan sa quyết,
Vô thành thế tác lâm.
Hiên Viên đã thôi đặt ra âm luật,
Ngu Thuấn không còn gảy đàn cầm.
Nhưng ta vẫn bày ống nghe phụng hót,
Thương tiếc cây vông đồng chết một nửa.
Tên tuổi các thánh hiền đã xa xưa rồi,
Ta lại ốm đau nơi quê người suốt năm
Thuyền thường đậu giữa bãi đông.
Mặt hồ phẳng lặng, buổi sớm thấy sao sâm.
Như nghe tiếng sáo Mã Dung,
Như nương vạt áo Trọng Tuyên.
Nước cứ lạnh lùng buồn rầu trông ngóng.
Những đám mây ủ dột suốt năm u ám,
Ngôi nhà nghèo bên xóm sông mờ mịt
Bên bến Phong, núi xanh trùng điệp.
Khí nóng nực mùa đông bốc lên ngùn ngụt,
Mưa dầm rơi man mác
Trống tế thần vang vang,
Cú bị đạn rơi xuống
Hứng hết rồi mới không lo phiền nữa,
Sầu đến không sao ngăn được!
Cách sinh nhai trở nên cùng quẫn,
Thời thế cảnh vật tiêu điều tàn tạ.
Vẫn ngờ sợ dây cung trong chén rượu,
Còn cài chiếc trâm từ lâu trên mũ
Níu vạt áo làm Nguỵ Văn Đế hoảng hốt.
Bắt chước Lưu Hàm nhảy xuống gác,
Chạy nhăng mãi chẳng được gì,
Tài hèn xin tạ lòng kính trọng,
Tôi yên phận với canh rau không gạo,
Các người sang quý như ngọc sâm
Chiếc ghế da đen chằng buộc lung tung,
Cái áo rách bươm mỗi tấc một miếng vá!
Thương nhớ quê nhà như Dữu Tín,
Làm văn thì khác hẳn Trần Lâm.
Suốt mười mùa nắng mặc áo mỏng núi Dân,
Trải ba mùa sương nghe chày xóm Sở
Cũng được dự chỗ ngồi nơi trướng gấm,
Từ lâu bắt chước khúc hát đầu bạc,
Muốn “phản phác” nhưng khó gặp thời.
Toan “vong cơ”, e dễ chết đuối trên cạn.
Thôi đành ăn dăm ba hạt gạo.
Mà gần được vàng “bốn biết”
Cỏ thơm gói kín mối hận trở về
Hoa nguồn đào uổng công một mình tìm kiếm.
Cỏ bồng xê dịch, lo buồn chan chứa,
Đi để dẫn thuốc, mồ hôi bệnh toát dầm dề
Chôn con chết non đi theo Phan Nhạc,
Dìu đỡ lúc ngã nghiêng nhờ đến Đặng Lâm.
Chập chững trong khi học bước.
Cảm kích vì bạn tri âm
Tạm mượn lưỡi của Tô, Trương,
Khoe mũi gươm bén của Chu, Tống
Muôn dòng đều tuôn vào biển cả,
Nền móng cao như núi chót vót.
Cửa thành phủ mờ lúc vừa tảng sáng,
Thông tre vươn mình bên dòng nước biếc
Phô hình dung tranh vẽ xanh tươi.
Thả gót chân dun bước rong ruỗi
Gương sáng còn soi niềm ngay thẳng
Xin trời cao xét thấu tấm lòng thành thực.
Công Tôn Thuật vẫn đang cậy thế hiểm.
Hầu Cảnh cũng chưa bị bắt sống.
Trung Nguyên bao la chẳng có tin tức gì.
Chốn kinh đô vẫn còn loạn lạc.
Giếng nghìn dặm đã khiến người e sợ.
Bài chăm ghi phong tục chín câu
Máu chiến tranh vẫn chảy như cũ,
Tiếng quân lính còn rộn đến nay.
Xác Cát Hồng sắp cởi bỏ ra,
Sức Hứa Tĩnh khó mà gánh vác.
Đem lòng son viết về việc nhà,
Chưa xong, nước mắt đã tuôn ướt đầm.
Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]
Hiên Viên thôi chế luật,
Ngu Thuấn ngưng đàn cầm.
Hùng điệu sáo còn đặt,
Nửa tim như chết dần.
Thánh hiền tên đã cũ,
Đói bệnh khắp quanh năm.
Thuyền bến tránh giông chớp,
Phẳng hồ sao sớm thăm.
Như nghe sáo Mã thổi,
Áo Trọng Tuyên vin cầm.
Quê cũ lạnh buồn ngóng,
Mây sầu mãi toả râm.
Nước làng mờ móc trắng,
Trên bến phong xanh thâm.
Buồn bực khí đông độc,
Lê thê mưa đổ dầm.
Trống rền vừa cúng quỷ,
Đạn lạc tựa chim cầm.
Vừa hết hứng chưa nản,
Buồn về e khó ngăn.
Sinh nhai chìm lĩm hết,
Thời vật đều mờ câm.
Rượu tưởng có cung nỏ,
Mũ quan giắt chiếc trâm.
Níu tà kinh Vũ Đế,
Lầu nhảy ấy Lưu Hâm.
Quanh quẩn chẳng về đích,
Tài hèn đành phải cam.
Ta yên cảnh cháo rác,
Họ quí ngọc vàng mâm.
Chiếc ghế đen chằng buộc,
Áo thô tấc tấc chằm.
Lòng đau như Dữu Tín,
Sáng tác khác Trần Lâm.
Chày Sở ba sương nhịp,
Mười năm khổ núi Dân.
Lạm ngồi nơi trướng gấm,
Khúc Bạc Đầu thường ngâm.
Khó gặp lại thời cũ,
Quên đời chìm cạn dần.
Đơn sơ bữa mấy hạt,
Vàng biết bốn bên gần.
Làng cũ cỏ xuân khuất,
Nguồn hoa, tìm một thân.
Thuốc xong nên dạo bộ,
Bồng thổi luống thương tâm.
Chết yểu phú Phan Nhạc,
Nghiêng dìu cậy Đặng Lâm.
Ngã sa mới tập bước,
Cảm kích kẻ tri âm.
Tâng bốc gươm Chu, Tống,
Tô, Trương lưỡi lạm đàm.
Tụ trôi về biển rộng,
Nể phục gốc cao thâm.
Thành phủ mở trong sáng,
Biếc dòng tùng trúc râm.
Dáng khoe tranh sắc thắm,
Thoát vượt, chạy hà rầm.
Gương sáng, lòng ngu rọi,
Trời cao, thấu thực tâm.
Công Tôn nhờ thế hiểm,
Hầu cảnh vẫn chưa cầm.
Phương bắc giặc còn đánh,
Trung Nguyên thư bặc tăm.
Dặm ngàn sợ cỏ giếng,
Hỏi lại khúc Châu Trâm.
Máu trận hôi như cũ,
Gio còn lảnh tiếng quân.
Cát Hồng, tính giải xác,
Hứa Tĩnh, bất tòng tâm.
Lòng đỏ, việt nhà viết,
chưa xong, mực ướt dầm.
Gửi bởi tôn tiền tử ngày 06/06/2015 07:23
Hiên Viên ngưng đặt luật,
Ngu Thuấn thôi đàn cầm.
Còn nghe tiếng phượng hót,
Vì thương gỗ vàng tâm.
Thánh hiền tên đã khuất,
Chốn lạ bệnh quanh năm.
Thuyền đậu khi tránh bão,
Hồ yên thấy sao sâm
Tiêu Mã Dung nghe vẳng,
Áo Trọng Tuyên tưởng cầm.
Quê cũ buồn trông ngóng,
Mây sầu che tối om.
Mái tranh hơi nước lấp,
Núi biếc cây sông im.
Ngùn ngụt hơi nóng bốc,
Rả rích mưa ướt đầm.
Trống vang vừa xua quỷ,
Đạn lạc giống như chim.
Hứng hết, buồn vừa lắng,
Sầu dâng, dạ khôn cầm.
Kiếm sống thường chật vật,
Của cải vẫn khó tìm.
Tưởng cung trong chén rượu,
Trên đầu vẫn cài trâm.
Nắm áo ngăn vua Nguỵ,
Nhảy gác học Lưu Hâm.
Lăng quăng chẳng đến được,
Tài mọn nhờ hảo tâm.
Ngài béo bổ chật chén,
Tôi rau cháo trên mâm.
Ghế đen chằng chịt cột,
Áo rách tấc tấc đùm.
Buồn thương ngang Dữu Tín,
Sáng tác khác Trần Lâm.
Ba sương chày nhà Sở,
Mười nắng khố núi Mân.
Được ghé ngồi trướng gấm,
Từ lâu ca tóc râm.
"Về nguồn", khó gặp lúc,
"Quên đời", dễ chết chìm.
Gạo ba hạt cố nuốt,
Vàng bốn hay mong gần.
Cỏ xuân che hận cũ,
Nguồn hoa uổng mình tìm.
Bồng bềnh lo ngay ngáy,
Thuốc chữa bệnh lâm râm.
Con yểu, theo Phan Nhạc.
Lạng quạng, níu Đặng Lâm.
Lóng cóng khi học bước,
Giúp đỡ nhờ tri âm.
Lưỡi Tô, Trương mong mượn,
Gươm Chu, Tống khoe ầm.
Hợp lại nơi biển rộng,
Qui tụ kẻ cao thâm.
Cửa thành huyện rộng mở,
Bến biếc bóng thông râm.
Bày sắc đua tươi rói,
Vó ngựa chạy rầm rầm.
Xét soi còn ngay thẳng,
Trời xanh thấu thực tâm.
Công Tôn nhờ thế hiểm,
Hầu Cảnh chửa bị giam.
Trung nguyên thư từ ít,
Miền bắc giặc còn xâm.
Giếng ngàn dặm, người sợ,
Tục khắp nơi, hỏi thăm.
Máu trận chảy như cũ,
Tiếng quân reo vẫn ran.
Xác Cát Hồng toan thoát,
Sức Hứa Tĩnh khó kham.
Việc nhà lòng son tả,
Chưa xong, lệ ướt đầm.
Gửi bởi Lâm Xuân Hương ngày 31/03/2016 02:45
Vua Hiên Viên thôi làm âm lệ
Thuấn nhà Ngu hết chế đàn cầm
Vẫn trưng bày ống phát âm
Còn thương cảm lõi ngô đồng sắp tiêu
Chư thánh hiền đã siêu quá khứ
Ta quê người và cứ bệnh hoài
Hướng đông thuyền đậu bến ngoài
Sao Sâm còn thấy sớm mai trên vùng
Như nghe được Mã Dung thổi sáo
Và tựa vào tà áo Trọng Tuyên
Buồn trông quê cũ u huyền
Mây vương u ám, thường xuyên lèo tèo
Bên sông mái tranh nghèo mờ mịt
Sau hàng phong trùng điệp núi xanh
Nực nồng chướng khí mùa đông
Mưa lâu nước đọng ruộng đồng mông mênh
Có tiếng trống người nghênh đón quỷ
Ta như chim cú vọ bị tên
Hứng thú hết, buồn bực tan
Nhưng sầu muộn tới khó ngăn được nào
Việc kiếm ăn cứ nhào xuống mãi
Thời thế và cảnh cũng tự mờ
Trong ly bóng nỏ còn ngờ
Vẫn cài trâm mũ mặc dù thôi quan
Níu áo làm Nguỵ Văn kinh ngạc
Nhảy lầu vì khí tiết Lưu Hâm
Chẳng được gì dù lăng xăng
Tạ từ vì nỗi tài năng kém hèn
Ta vui tật lê lèn cơm trắng
Các ông cao quí thắng ngọc châu
Ghế da gãy, bó từ lâu
Áo đơn mỗi tấc mỗi màu vá thêm
Thơ nhớ quê đồng bên Dữu Tín
Văn phong làm khác hẳn Trần Lâm
Mười năm áo ngắn núi Dân
Ba sương đất Sở nghe rân tiếng chày
Đã từng được ngồi nơi trướng gấm
“Bạch đầu ngâm” ca xướng từ lâu
Về chân thật, chẳng còn đâu
Cơ mưu buông hết, cơ hầu hụt hơi
Thà qua ngày ăn vài hạt gạo
Để được gần đạo “biết bốn nơi”
Cỏ xuân gói nhớ quê rồi
Khi một mình kiếm hoa trôi không thành
Nỗi buồn như cỏ bồng đưa đẩy
Đi lại cho thuốc dẫn bệnh thuyên
Như Phan Nhạc, con chết non
Đi tìm rừng Đặng, giữ bền trời cao
Cách bước đi lao đao học lại
Cảm kích nhờ các bạn lo cho
Mượn dùng miệng lưỡi Trương, Tô
Để khoe kiếm thuật Tống, Chu tuyệt vời
Mê hồn sông chảy vào vũng lớn
Và núi cao có vững choán nền
Phủ đường mở, nắng vừa lên
Thông và tre vượt bên trên bến đò
Mặt trời rạng rỡ phô vẻ đẹp
Chân khoan thai tranh bước mau bay
Xin trời thấu kẻ ngu này
Thực ra đã được ơn trên soi rồi
Công Tôn Thuật nhờ nơi thế hiểm
Hầu Cảnh chưa bị biếm lưu đày
Trung Nguyên hư tín hiếm hoi
Biên thuỳ chinh chiến thây phơi nặng nề
Sợ giếng người đào lê ngàn dặm
Tìm hiểu về phong tục chín châu
Máu chiến chinh chảy đã lâu
Tiếng quân vang động vẫn sầu tới nay
Xác Cát Hồng đã bay nhẹ bỗng
Hứa Tĩnh kia khó gánh ước mơ
Đem lòng son viết việc nhà
Viết chưa xong nước mắt đà tuôn rơi.
Đăng nhập bằng Facebook