Ký Nhạc Châu Giả tư mã lục trượng, Ba Châu Nghiêm bát sứ quân lưỡng các lão ngũ thập vận 寄岳州賈司馬六丈、巴州嚴八使君兩閣老五十韻 • Gừi quan tư mã Giả Chí ở Nhạc Châu, sứ quân Nghiêm Vũ ở Ba Châu, cả hai cùng là nhân viên hoàng các, năm mươi vần

寄岳州賈司馬六丈、巴州嚴八使君兩閣老五十韻
Ký Nhạc Châu Giả tư mã lục trượng, Ba Châu Nghiêm bát sứ quân lưỡng các lão ngũ thập vận
Gừi quan tư mã Giả Chí ở Nhạc Châu, sứ quân Nghiêm Vũ ở Ba Châu, cả hai cùng là nhân viên hoàng các, năm mươi vần

衡岳啼猿裏，
Hành nhạc đề viên lý,
Tại Hành Nhạc trong chốn vượn kêu,

巴州鳥道邊。
Ba Châu điểu đạo biên.
Trong khi Ba Châu thì cạnh đường chim bay (núi non).

故人俱不利，
Cố nhân câu bất lợi,
Cả hai bạn cũ đều không may mắn,

謫宦兩悠然。
Trích hoạn lưỡng du nhiên.
Cả hai đều bị chuyển đi xa như thế.

開闢乾坤正，
Khai tịch càn khôn chính,
Đất nước được xây dựng lên rất là ngay thẳng,

榮枯雨露偏。
Vinh khô vũ lộ thiên.
Mà sao ơn huệ lại ban ra một cách thiên lệch vậy.

長沙才子遠，
Trường Sa tài tử viễn,
Nơi Trường Sa này không được gần các người tài,

釣瀨客星懸。
Điếu lại khách tinh huyền.
Bên bến câu tên sống lông bông này vất vưởng.

憶昨趨行殿，
Ức tạc xu hành điện,
Nhớ xưa theo hàng đi trong điện nhà vua,

殷憂捧禦筵。
Ân ưu phủng ngự diên.
Lo lắng đầy đủ để dâng bữa ăn lên vua.

討胡愁李廣，
Thảo Hồ sầu Lý Quảng,
Đi đánh giặc Hồ lo tới Lý Quảng,

奉使待張騫。
Phụng sứ đãi Trương Khiên.
Cử người đi sứ phải đợi Trương Khiên.

無復雲台仗，
Vô phục vân đài trượng,
Không lập lại nghi thức nơi đài mây,

虛修水戰船。
Hư tu thuỷ chiến thuyền.
Mà uổng công sửa sang thuyền chiến trên sông.

蒼茫城七十，
Thương mang thành thất thập,
Bảy mươi thành trì hoang vắng,

流落劍三千。
Lưu lạc kiếm tam thiên.
Ba ngàn thanh kiếm tiêu tan.

畫角吹秦晉，
Hoạ giốc xuy Tần, Tấn,
Tiếng tù và có vẽ hình làm tiêu tan Tần, Tấn,

旄頭俯澗瀍。
Mao đầu phủ Giản Triền.
Cờ hiệu của tướng chỉ huy bay đầy nơi sông Giản Triền.

小儒輕董卓，
Tiểu nho khinh Đổng Trác,
Khinh rẻ Đổng Trác vì ít học,

有識笑苻堅。
Hữu thức tiếu Phù Kiên.
Cười Phù Kiên có hiểu biết mà khờ.

浪作禽填海，
Lãng tác cầm điền hải,
Bọn giặc cứ làm bừa như chim lấp biển,

那將血射天。
Na tương huyết dịch thiên.
Lại đem máu mà vung đến tận trời.

萬方思助順，
Vạn phương tư trợ thuận,
Trong khi phía ta vạn nơi nghĩ đến việc theo giúp,

一鼓氣無前。
Nhất cổ khí vô tiền.
Một tiếng trống là khí thế vùng lên như trước chưa từng có.

陰散陳倉北，
Âm tán Trần Thương bắc,
Vẻ âm u tan nơi bắc Trần Thương,

晴熏太白巔。
Tình huân Thái Bạch điên.
Ấm tạnh trên đỉnh Thái Bạch.

亂麻屍積衛，
Loạn ma thi tích Vệ,
Xác chất đống bừa bãi như rác nơi vùng Vệ,

破竹勢臨燕。
Phá trúc thế lâm Yên.
Thế tấn công vũ bão để chiếm lại vùng Yên.

法駕還雙闕，
Pháp giá hoàn song khuyết,
Xe vua trở về hai cửa khuyết,

王師下八川。
Vương sư há bát xuyên.
Quân nhà kéo xuống vùng tám sông.

此時沾奉引，
Thử thì triêm phụng dẫn,
Lúc này hồ hởi dẫn đầu đón rước,

佳氣拂周旋。
Giai khí phất chu toàn.
Không khí phấn khởi toả ra khắp nơi.

貔虎開金甲，
Tì hổ khai kim giáp.
Tướng lĩnh dũng mãnh cởi bỏ áo giáp vàng,

麒麟受玉鞭。
Kỳ lân thụ ngọc tiên.
Người xuất sắc được trao roi ngọc.

侍臣諳入仗，
Thị thần am nhập trượng,
Các vị quan hầu cận thạo nghi lễ,

廄馬解登仙。
Cứu mã giải đăng tiên.
Ngựa thoát chuồng để được lên tiên.

花動朱樓雪，
Hoa động chu lâu tuyết,
Tuyết trên hoa bên lầu son rung động,

城凝碧樹煙。
Thành ngưng bích thụ yên.
Khói trong thành ngưng nơi cây biếc.

衣冠心慘愴，
Y quan tâm thảm sảng,
Lòng kẻ quan lại thương xót,

故老淚潺湲。
Cố lão lệ sàn viên.
Nước mắt bậc già lão lã chã.

哭廟悲風急，
Khốc miếu bi phong cấp,
Khóc nơi miếu thờ trong lúc lộng gió buồn,

朝正霽景鮮。
Triều chính tễ cảnh tiên.
Người đứng đầu phiên chầu vua tươi tỉnh sau cơn khói lửa.

月分梁漢米，
Nguyệt phân lương Hán mễ,
Hàng tháng phát gạo thơm Hán,

春得水衡錢。
Xuân đắc thuỷ hành tiền.
Mùa xuân được tiền của nhà nước đúc cho.

內蕊繁于纈，
Nội nhị phiền vu hiệt,
Nhị hoa trong đại nội nhiều như kết lại,

宮莎軟勝綿。
Cung sa nhuyễn thắng miên.
Cỏ trong cung mịn hơn tơ.

恩榮同拜手，
Ân vinh đồng bái thủ,
Ơn hân hoan cùng chắp tay vái nhận,

出入最隨肩。
Xuất nhập tối tuỳ kiên.
Ra vào rất sát vai nhau.

晚著華堂醉，
Vãn trước hoa đường tuý,
Hôm bày rượu uống nơi nhà sang,

寒重繡被眠。
Hàn trùng tú bị miên.
Lạnh nhiều đắp mền thêu ngủ.

轡齊兼秉燭，
Bí tề kiêm bỉnh chúc,
Dây cương ngay ngắn chẳng kể ngày đêm,

書枉滿懷箋。
Thư uổng mãn hoài tiên.
Sách cong mà mỗi tờ đầy tâm tình.

每覺升元輔，
Mỗi giác thăng nguyên phụ,
Mỗi lần biết tăng chức lớn,

深期列大賢。
Thâm kỳ liệt đại hiền.
Là rất trông chờ đưa ra người tài cao.

秉鈞方咫尺，
Bỉnh quân phương chỉ xích,
Vừa mới có chức lớn,

鎩翮再聯翩。
Sát cách tái liên phiên.
Mà đã rã cánh liên hồi.

禁掖朋從改，
Cấm dịch bằng tòng cải,
Nơi cơ quan trung ương bè bạn thay đổi,

微班性命全。
Vi ban tính mệnh toàn.
Chức phận nhỏ nhưng tính mệnh toàn vẹn.

青蒲甘受戮，
Thanh bồ cam thụ lục,
Nơi triều đình cam chịu nhục,

白髮竟誰憐。
Bạch phát cánh thuỳ lân.
Ai thương đến kẻ tóc bạc đâu.

弟子貧原憲，
Đệ tử bần Nguyên Hiến,
Người học trò nghèo như Nguyên Hiến,

諸生老伏虔。
Chư sinh lão Phục Kiền.
Ông nhà nho già như Phục Kiền.

師資謙未達，
Sư tư khiêm vị đạt,
Thiên tư làm thày vì khiêm nhượng mà không đạt,

鄉黨敬何先。
Hương đảng kính hà tiên.
Nơi làng nước trọng cái gì trên hết?

舊好腸堪斷，
Cựu hảo trường kham đoạn,
Những bạn thân cũ cứ đành chịu đứt ruột,

新愁眼欲穿。
Tân sầu nhãn dục xuyên.
Cái sầu mới khiến mắt cứ lòi ra.

翠幹危棧竹，
Thuý cán nguy sạn trúc,
Cột biếc làm cho dàn tre cao ngất,

紅膩小湖蓮。
Hồng nhị tiểu hồ liên.
Bụi đỏ trong bông sen nơi hồ nhỏ.

賈筆論孤憤，
Giả bút luận cô phẫn,
Bút ông Giả Chí bàn về nỗi phẫn uất,

嚴詩賦幾篇。
Nghiêm thi phú kỷ thiên.
Thơ ông Nghiêm Vũ cũng có nói đến điều đó qua một vài bài.

定知深意苦，
Định tri thâm ý khổ,
Điều tấm tức đó cứ giữ kín trong lòng,

莫使眾人傳。
Mạc sử chúng nhân truyền.
Không truyền ra cho mọi người hay.

貝錦無停織，
Bối cẩm vô đình chức,
Không hề ngưng dệt loại gấm quý,

朱絲有斷弦。
Chu ti hữu đoạn huyền.
Tơ đỏ có vài sợi bị đứt.

浦鷗防碎首，
Phố âu phòng toái thủ,
Con cò bên bến lo việc vỡ đầu,

霜鶻不空拳。
Sương cốt bất không quyền.
Con cắt trong sương có lúc nào ngưng xuất chưởng đâu.

地僻昏炎瘴，
Địa tích hôn viêm chướng,
Đất đã chật lại thêm nóng nực tù mù,

山稠隘石泉。
Sơn trù ải thạch tuyền.
Núi lắm cây chẹn dòng nước khe đá.

且將棋度日，
Thả tương kì độ nhật,
Bèn dùng việc đánh cờ để cho qua ngày,

應用酒為年。
Ưng dụng tửu vi niên.
Muốn dùng rượu quanh năm.

典郡終微眇，
Điển quận chung vi diệu,
Cuối cùng là coi việc trong quận,

治中實棄捐。
Trị trung thực khí quyên.
Chức trị trung thực đã bị bỏ rồi.

安排求傲吏，
An bài cầu ngạo lại,
Yên phận là một viên lại quèn,

比興展歸田。
Tỉ hứng triển quy điền.
Hứng lên muốn về cày ruộng.

去去才難得，
Khứ khứ tài nan đắc,
Hãy đi đi thôi, có tài khó mà được dùng,

蒼蒼理又玄。
Thương thương lý hựu huyền.
Cái lý đó thật là mơ hồ huyền ảo.

古人稱逝矣，
Cổ nhân xưng thệ hĩ,
Người xưa cũng đã từng than “trôi lẹ như thế đó”,

吾道卜終焉。
Ngô đạo bốc chung yên.
Liệu đạo ta đến lúc cùng rồi chăng?

隴外翻投跡，
Lũng ngoại phiên đầu tích,
Lại tất tả đem thân ra vùng Lũng Ngoại,

漁陽復控弦。
Ngư Dương phục khống huyền.
Lại cũng phải giương cung ở chốn Ngư Dương.

笑為妻子累，
Tiếu vi thê tử luỵ,
Cười vì phải luỵ vợ con,

甘與歲時遷。
Cam dữ tuế thì thiên.
Nên mặc cho ngày tháng đưa đẩy.

親故行稀少，
Thân cố hành hi thiểu,
Bà con thân thích ngày một thưa bớt,

兵戈動接聯。
Binh qua động tiếp liên.
Trong khi trận mạc lại cứ luôn luôn phải ra hoài.

他鄉饒夢寐，
Tha hương nhiêu mộng mị,
Nơi quê người cứ trằn trọc mộng mơ,

失侶自屯邅。
Thất lữ tự truân chiên.
Vì lạc đàn mà bị khốn đốn như thế.

多病加淹泊，
Đa bệnh gia yêm bạc,
Tôi vì lắm bệnh nên chậm rời bến,

長吟阻靜便。
Trường ngâm trở tĩnh tiên.
Việc ngâm dài ngăn trở cái yên tĩnh.

如公盡雄俊，
Như công tận hùng tuấn,
Như các ông là những bậc oanh liệt,

志在必騰鶱。
Chí tại tất đằng hiên.
Nếu chí khí vẫn còn thì vẫn có dịp bay bổng.