病橘

群橘少生意,
雖多亦奚為。
惜哉結實小,
酸澀如棠梨。
剖之盡蠹蟲,
採掇爽其宜。
紛然不適口,
豈只存其皮。
蕭蕭半死葉,
未忍別故枝。
玄冬霜雪積,
況乃回風吹。
嚐聞蓬萊殿,
羅列瀟湘姿。
此物歲不稔,
玉食失光輝。
寇盜尚憑陵,
當君減膳時。
汝病是天意,
吾諗罪有司。
憶昔南海使,
奔騰獻荔支。
百馬死山谷,
到今耆舊悲。

 

Bệnh quất

Quần quất thiểu sinh ý,
Tuy đa diệc hề vi.
Tích tai kết thực tiểu,
Toan sáp như đường lê.
Phẫu chi tận đố trùng,
Thái xuyết sảng kỳ nghi.
Phân nhiên bất thích khẩu,
Khởi chỉ tồn kỳ bì.
Tiêu tiêu bán tử diệp,
Vị nhẫn biệt cố chi.
Huyền đông sương tuyết tích,
Huống nãi hồi phong xuy.
Thường văn Bồng Lai điện,
La liệt Tiêu Tương tư.
Thử vật tuế bất nhẫm,
Ngọc thực thất quang huy.
Khấu đạo thượng bằng lăng,
Đương quân giảm thiện thì.
Nhữ bệnh thị thiên ý,
Ngô thẩm tội hữu ty.
Ức tích Nam Hải sứ,
Bôn đằng hiến lệ chi.
Bách mã tử sơn cốc,
Đáo kim kỳ cựu bi.

 

Dịch nghĩa

Mọi trái quít đều nhỏ,
Tuy nhiều cũng chẳng được việc gì.
Than ôi! Quả đã nhỏ,
Lại chua và chát như trái lê dại.
Bổ ra có sâu và bọ,
Hái xuống làm gì bây giờ.
Tất nhiên là không ngon miệng,
Há chẳng chỉ còn vỏ (để làm thuốc) sao.
Lá rầu rầu sắp chết,
Chưa nỡ lìa khỏi cành.
Mùa đông u tối vì sương và tuyết,
Lại còn gió thổi trở lại.
Ta từng nghe ở điện Bồng Lai nơi vua ở,
Bầy đầy sản vật (quýt) của đất Tiêu Tương.
Hàng năm đến mùa mà thiếu món này,
Thức ăn dâng vua mất vẻ sáng.
Nay trộm cướp đang hoành hành,
Là lúc đương kim hoàng thượng giảm bớt thức ăn.
Mi ngã bệnh là theo ý trời,
Ta buồn vì tội các quan (để đất nước loạn lạc).
Nhớ xưa sứ giả đi Nam Hải,
Chạy ngày đêm đặng lấy trái vải về dâng vua.
Hàng trăm con ngựa chết vì kiệt sức trên non cao hốc thẳm,
Đến nay người già vẫn thương xót cho truyện xưa.


Đỗ Phủ viết bài này khoảng năm 761 khi ông cùng gia quyến ở thảo đường đã được một năm. Nếp sống thảnh thơi vì đủ cơm ăn áo mặc. Đây là lúc ông sáng tác mạnh nhất...

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (5 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Phan Ngọc

Đám quýt mọc xơ xác
Tuy nhiều phỏng ích gì
Tiếc thay quả bé tí
Ăn vào chua lét le
Mở ra sau bọ hết
Dù chọn theo sở thích
Cũng chẳng cách nào ăn
Ngoài vỏ còn có ích
Leo heo lá vừa chết
Không nỡ rời cành xưa
Đông hết đầy sương tuyết
Huống gió núi đẩy xô
Nghe nói điện Bồng Lai
Quýt Tiêu Tương la liệt
Thức này ăn suốt năm
Thiếu nó ngon ngọt mất
Giặc cướp còn xâm lấn
Vua ta giảm thức ăn
Ý trời muốn mày ốm
Ta buồn trách các quan
Nhớ xưa sứ Nam Hải
Rong ruổi lo dâng vải
Trăm ngựa chết trên non
Đau xót nay còn mãi


[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
Khi bạn so găng với cuộc đời, cuộc đời luôn luôn thắng (Andrew Matthews)
15.00
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn phước Hậu

Mọi trái quít tí ti
Tuy nhiều chẳng được gì.
Than ôi! Quả đã nhỏ
Lại chua chát như lê.
Bổ ra có sâu bọ
Hái xuống để làm chi.
Làm thuốc chỉ cần vỏ
Vị chát tất miệng chê.
Sắp chết lá rầu rầu
Lià cành chẳng nở đâu
Mùa đông sương tuyết tối,
Trở lại gió thổi mau.
Từng nghe ở cõi Bồng
Đầy quít đất Tiêu Tương.
Hàng năm món này vắng
Thức dâng mất huy hoàng.
Nay trộm cướp lan tràn
Lúc vua giảm thức ăn
Theo ý trời quít bệnh
Ta buồn lỗi các quan
Xưa sứ đi Nam Hải
Chạy lấy vải tiến dâng
Trăm ngựa chết hốc thẳm
Nay già vẫn xót thầm.

Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Anh Nguyên

Quất cằn một đám không tươi,
Tuy nhiều cũng chẳng giúp người việc chi.
Tiếc thay! ăn chẳng ra gì,
Chát chua như thể trái lê bên đường.
Bổ ra, toàn bọ, đáng thương,
Hái dùng không được, chẳng vương vấn gì.
Dĩ nhiên, ăn chẳng thích chi,
Chỉ còn cái vỏ xanh rì mà thôi.
Lá quăn, sắp chết đến nơi,
Hãy còn chịu đựng chưa rơi khỏi cành.
Mùa đông, sương tuyết đọng nhanh,
Huống chi gió lại quẩn quanh thổi về.
Bồng Lai điện, vẫn thường nghe,
Tiêu, Tương, mang đến ê hề thiếu đâu.
Năm nào quất chín chẳng mau,
Cơm, vua ăn thấy bắt đầu mất ngon.
Do nay giặc cướp vẫn còn,
Nhà vua giảm bữa mâm son hàng ngày.
Chúng mày bệnh, ý trời đây,
Ta buồn, quy hết lỗi này cho quan.
Sứ Nam Hải, nhớ rõ ràng,
Dâng vua, vội vã cho mang vải về.
Khe, trăm ngựa chết thảm thê,
Nay, bô lão vẫn buồn về chuyện xưa...

Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Phạm Doanh

Cây quất thiếu sức sống,
Tuy nhiều, chẳng ra chi.
Tiếc thay kết trái bé,
Chua lét hệt như me.
Cắt ra có sâu bọ,
Chẳng đáng hái mang về.
Dĩ nhiên không khoái miệng,
Há chỉ cần ngoài bì.
Rầu rầu lá héo uá,
Cành cũ chưa nỡ lìa.
Suốt đông sương tuyết tụ,
Lại thêm gió giật ghì.
Thường nghe trong điện chúa,
Quả Tiêu, Tương thiếu gì.
Nếu nay không có nó,
Cơm vua mất vị tì.
Giặc giã còn quấy rối,
Nên vua giảm bữa đi.
Ýtrời bắt ngươi bệnh,
Ta buồn cho quan ti.
Nhớ xưa quan Nam Hải,
Tất tả cống lệ chi.
Trăm ngựa chết hang núi,
Bô lão nay còn ghi.

tửu tận tình do tại
Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Minh

Mọi trái quit xem ra đều nhỏ
Thấy tuy nhiều cũng chẳng ích gì
Than ôi quả quá nhỏ đi
Lại chua và chát như lê trong rừng
Có bổ ra toàn trùng và bọ
Hái xuống làm gì nó bây giờ
Tất nhiên là miệng không ưa
Há chăng còn vỏ phơi khô để dùng
Lá rầu rầu dáng chừng sắp chết
Chưa nỡ rời khi sắp lìa cành
Mùa đông u tối tuyết sương
Lại thêm có gió thổi quanh quẩn hoài
Ta nghe nơi Bồng Lai điện ngọc
Đầy trái cây của đất Tiêu Tương
Đến mùa mà quít chưa dâng
Bữa cơm hoàng thượng dễ thường kém ngon
Nay giặc giã đang cơn làm dữ
Vua kém ăn vì lũ giặc này
Mi ngã bệnh, lại là hay
Ta buồn vì các quan nay kém tài
Nhớ xưa sứ giả đi Nam Hải
Chạy ngày đêm lấy trái vải về
Hàng trăm ngựa chết sơn khê
Nay người già vẫn thương về truyện xưa.

Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời