Phần 6

Ví bằng tiền cạn gạo không,
Tay sam tay ốc chớ hòng riêng than;
Chồng dầu số kiếp gian nan,
Hay là dốt nát cũng an phận mình;
Đương khi hoạn nạn gặp gầnh,
Trèo non lăn suối giữ tình ái ân;
Dầu mang tội với quân thân,
Ở trong li tiết cũng gần chớ xa;
Đường mây ai khỏi sẩy sa,
580. Trèo lên trượt xuống người ta có thường;
Dầu cách dầu giáng một trường,
Mình cho vẹn đạo cang thường mới hay;
Dinh hư tiêu tức có ngày,
Trước giàu sau khó vận xây gởi trời;
Dầu chồng sa sút thua người,
Ăn đói mặc rách chớ dời lòng ta;
Ví bằng giận dữ đòi ra,
Làm tai làm ngược ắt là hoạ to;
Chồng yêu chồng mới bảo cho,
590. Dầu quở dầu mắng càng lo sợ nầy;
Chớ nên nặng mặt sa mày,
Động nia chặt thúng nói cay nói nồng;
Chớ nên bỏ việc bỏ công,
Chạy ra xách nón đi dông đi dài;
Chớ nên giận lẫy nằm hoài,
Nhịn cơm nhịn cháo rằng ai bạc tình?
Chi bằng cúi mặt co mình,
Thốt thưa dịu ngọt cho đành lòng trên;
Vợ chồng đẹp cả đôi bên,
600. Trên hoà dưới thuận mới nên đạo nhà;
Con chồng là cũng con ta,
Trẻ thơ ngây dại nó đà biết đâu?
Chớ nên lòng hiểm dạ sâu,
Giận chồng đánh cưởi mang câu bất từ;
Đàn bà những lúc khỉ cư,
Yếm dày khăn khít chắc khư lấy mình;
Dầu là quần bố tràm kinh,
Cũng cho tề chỉnh giữ mình đoan trang;
Đi nằm gài cúc gài quang,
610. Chớ tin phòng kín hở hang áo quần;
Tắm đừng tắm lổ tắm trần,
Huống chi lại chốn giang tân nửa ngày;
Dầu khi vội vả lắm thay,
Chơn đi dè dặt guốc giày nhẹ không;
Đàng đá đàng cát long đong,
Lỡ chơn trái bước chổng mông van trời;
Đêm khuya nằm ngủ nằm ngơi,
Nghiêng mình theo gối chớ dời chơn tay;
Dầu khi giấc tỉnh giấc say,
620. Sáo quần chặt chịa khỏi bày mình ra;
Làm người phải giữ nết na,
Khó mà khó sạch rách mà rách thơm;
Những là trầu nước mũi đờm,
Chớ nên vây vá mà nhờm mắt chơn;
Kìa nơi ván sạch chiếu trơn,
Đang khi dơ lấm chớ chen mình vào;
Dòng sông có phải nước ao?
Thuỷ quan Hà bá biết bao quỉ thần?
Gặp khi tiết nhựt đản thần,
630. Kẻ vò gạo cúng người cân nước thờ;
Nguyệt kinh máu để tanh nhơ,
Chậu dầm tay giặt bấy giờ cho xong;
Chớ nên đem xuống dưới sông,
Tội nầy sẵn đó có hòng khỏi sao?
Nhị tiện nhơ nhớp xiết bào,
Có nơi có chốn lẽ nào đảm xiên?
Sao cho rõ mặt gái hiền,
Vi bằng quỉ lộn với tiên ra gì?
Phép nhà có phận tôn ti,
640. Ai ai mà chẳng bỉnh đi tánh còn;
Đứng trời đã rạng như son,
Phận mình em út dâu con vợ hầu;
Lẽ đâu lộn đít lộn đầu?
Làm điều phạm thượng, buông câu loạn thường?
Những người ăn ở bất thường,
Gương trời soi xét tai ương chẳng vừa;
Vậy nên kêu dạ hỏi thưa,
Vào lòn ra cúi rước đưa kính nhường;
Tùng phu ta giữ đạo thường,
650. Xướng tuỳ hai chữ trăm đường thuận theo;
Chớ nên chưởi chó mắng mèo,
Trâu đen trâu trắng ra điều chẳng hay;
Ơn cha ngãi mẹ nặng dày,
Sống thờ thác cất có ngày nào nguôi?
Cha răn mẹ bảo dể duôi,
Uổng chưng công đẻ công nuôi hai người;
Ai lớn bằng đất bằng trời?
Trời che đất chở già đời không quên;
Dầu khi gió dậy sấm rền,
660. Việc mình c1 trở chớ nên giận hờn;
Trẻ con trái chứng từng cơn,
Đòi ăn đòi bú lờn đơn với mình;
Mẹ yêu con phải dỗ dành,
Chớ nên đánh chưởi chẳng lành bởi ta;
Anh em chồng cậy ruột rà,
Lẽ đâu mình nỡ tách xa hai đường;
Ví bằng người có huích tường,
Cũng nên ngăn đón trong giường trong chăn;
Của cha mẹ để có ngàn,
670. Ít nhiều sớt xẻ kẻ ăn người nhờ;
Tớ tôi miệng lưỡi thêm thừa,
Tự ta giả điếc giả lờ cũng thôi;
Bạn đâu khác họ đã rồi,
Nay về một cửa ăn ngồi cùng nhau;
Ta nên kính trước nhường sau,
Chớ đem hèn khó sang giàu mà phân;
Bằng ai khinh dể mấy lần,
Một trăm điều nhịn lấy phần phải ta;
Đừng còn tút tít trong nhà,
Chồng nghe vội giận bất hoà bởi ai?