Thơ » Nga » Mikhail Lermontov
Погиб Поэт! -- невольник чести --
Пал. оклеветанный молвой,
С свинцом в груди и жаждой мести,
Поникнув гордой головой!..
Не вынесла душа Поэта
Позора мелочных обид,
Восстал он против мнений света
Один, как прежде... и убит!
Убит!., к чему теперь рыданья,
Пустых похвал ненужный хор
И жалкий лепет оправданья?
'Судьбы свершился приговор!
Не вы ль сперва так злобно гнали
Его свободный, смелый дар
И для потехи раздували
Чуть затаившийся пожар?
Что ж? веселитесь... он мучений
Последних вынести не мог:
Угас, как светоч, дивный гений,
Увял торжественный венок.
Его убийца хладнокровно
Навел удар... спасенья нет:
Пустое сердце бьется ровно,
В руке не дрогнул пистолет.
И что за диво?., издалека,
Подобный сотням беглецов,
На ловлю счастья и чинов
Заброшен к нам по воле рока;
Смеясь, он дерзко презирал
Земли чужой язык и нравы;
Не мог щадить он нашей славы;
Не мог понять в сей миг кровавый,
На что он руку поднимал!..
И он убит -- и взят могилой,
Как тот певец, неведомый, но милый,
Добыча ревности глухой,
Воспетый им с такою чудной силой,
Сраженный, как и он, безжалостной рукой.
Зачем от мирных нег и дружбы простодушной
Вступил он в этот свет завистливый и душный
Для сердца вольного и пламенных страстей?
Зачем он руку дал клеветникам ничтожным,
Зачем поверил он словам и ласкам ложным,
Он, с юных лет постигнувший людей?..
И прежний сняв венок -- они венец терновый,,
Увитый лаврами, надели на него:
Но иглы тайные сурово
Язвили славное чело;
Отравлены его последние мгновенья
Коварным шепотом насмешливых невежд,
И умер он -- с напрасной жаждой мщенья,
С досадой тайною обманутых надежд.
Замолкли звуки чудных песен,
Не раздаваться им опять:
Приют певца угрюм и тесен,
И на устах его печать.
А вы, надменные потомки
Известной подлостью прославленных отцов,
Пятою рабскою поправшие обломки
Игрою счастия обиженных родов!
Вы, жадною толпой стоящие у трона,
Свободы, Гения и Славы палачи!
Таитесь вы под сению закона,
Пред вами суд и правда -- все молчи!..
Но есть и божий суд, наперсники разврата!
Есть грозный суд: он ждет;
Он не доступен звону злата,
И мысли и дела он знает наперед.
Тогда напрасно вы прибегнете к злословью:
Оно вам не поможет вновь,
И вы не смоете всей вашей черной кровью
Поэта праведную кровь!
Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]
Người chết rồi, Nhà Thơ! - chết vì danh dự -
Chết trong oan nghiệt những lời đồn,
Đã gục xuống mái đầu từng ngẩng cao kiêu hãnh,
Viên đạn trong tim và khát vọng rửa hờn…
Hồn nhà thơ trắng trong không chứa nổi
Nỗi nhục ê chề trong lời xúc phạm nhỏ nhen,
Và, chống lại cường quyền, Người đã đứng lên,
Chỉ một mình, như trước… và bị giết!
Người đã chết! Nhưng những lời thổn thức,
Khúc tụng ca rỗng tuyếch lại vang lên,
Bọn sát nhân còn biện bạch đê hèn.
Khi bản án số mệnh Người đã xử.
Không phải các ngươi thì còn ai nữa
Rắp tâm đuổi xua tự do, bất khuất của thiên tài?
Và các ngươi không ngần ngại mua vui
Bằng trò thổi bùng đám lửa dần tàn lụi.
Vậy thì hãy vui đi…, giờ là cơ hội
Nhà thơ không chịu nổi nỗi đau tột cùng:
Đã tàn rồi khối thiên tài tựa đuốc sáng trưng,
Đã héo úa một vòng hoa lộng lẫy.
Kẻ sát nhân đã ra đòn vậy:
Khẩu súng trong tay hắn chẳng hề rung,
Người đã ngã rồi, giờ cứu chữa vô phương,
Trái tim hắn trống hoang vẫn đều nhịp đập.
Nhưng, có gì lạ ư?… Hắn từ xa tắp,
Giống hàng trăm tên đào tẩu đó đây,
Mong kiếm chút vinh hoa và sự đủ đầy,
Hắn bổ đến chúng ta như số kiếp,
Tập quán, ngữ ngôn xứ này hắn đều bất chấp,
Chẳng đoái hoài tới niềm kiêu hãnh của chúng ta;
Chẳng hiểu được trong phút giây bi thảm vừa qua
Súng hắn đã nhằm bắn vào chi nữa!…
Người đã chết - đã nằm sâu dưới mộ
Như chàng ca sỹ nọ đáng thương, -
Từng là con mồi của thói mù quáng ghen tuông,
Từng được Người ngợi ca bằng tài thơ trời phú,
Và như Người, chàng ngã dưới vuốt nanh bầy thú.
Cớ sao Người lánh xa niềm vui thanh bình, tình thân chất phác
Để bước vào thế giới đầy những tỵ hiềm, ngột ngạt
Trong khi trái tim Người cháy bừng khát vọng tự do?
Cớ sao Người dễ dàng đưa tay cho
Những kẻ đặt điều kém cỏi?
Sao Người lại tin lời ngọt ngào giả dối,
Khi từ thuở thiếu thời Người đã thấu hiểu nhân tâm?…
Chúng tháo vòng hoa trên đầu Người, thay bằng vòng khác -
Vòng mận gai có nguyệt quế quấn quanh
Những chiếc gai nhọn hoắt đã ngấm ngầm
Và tàn bạo chích châm vầng trán rạng.
Những giây phút cuối của Người bị dập vùi cay đắng
Bị đầu độc bởi lời xì xầm giễu cợt, xuẩn ngu
Người đã chết trong khát khao vô vọng trả thù,
Và hy vọng bị dối lừa – nỗi đau thầm lặng.
Đã bặt rồi những thanh âm của bài ca hùng tráng.
Chúng đâu còn được vang ngân:
Nơi ẩn mới của Nhà Thơ chật hẹp, u buồn
Đôi môi Người từ nay đã khép.
Còn các ngươi, lũ hậu duệ kiêu căng,
Của đám cha ông ti tiện, nhố nhăng,
Những mảnh vụn ghép từ gót chân nô lệ,
Từ trò cợt đùa trên hạnh phúc của những người lép vế.
Các ngươi, lũ tham lam chen chúc bên ngai,
Lũ đồ tể giết Tự do, Danh dự, Thiên tài!
Các ngươi, nấp dưới bóng triều đình, luật pháp,
Để bức lặng câm công lý và sự thật!
Nhưng, còn toà án của Chúa Trời, hỡi bè lũ xấu xa, xấc xược,
Toà án Kinh Hoàng đang đón đợi các ngươi
Toà án ấy trước tiếng vàng không mảy may rung động
Nhưng lại hiểu sâu xa ý nghĩ, việc đời.
Khi đó các ngươi có đặt điều nói xấu cũng uổng thôi:
Điều đó chẳng còn giúp gì được nữa,
Dùng tất cả máu đen trong tim mình chất chứa
Các ngươi rửa làm sao dòng máu đỏ chính nghĩa của Nhà Thơ!
(Михаил Юрьевич Лермонтов)
(viết về cái chết của nhà thơ Puskin)
Anh chết rồi thi sĩ!
Sống chết vì danh dự-
Bị miệng đời thoá mạ vu oan,
Anh ra đi, mang nặng trong tim
Một phát đạn, lòng khát khao rửa hận,
Rũ xuống rồi mãi đầu kiêu hãnh!...
Cái nhục bởi những điều xúc phạm nhỏ nhen
Tâm hồn thơ không đủ sức nhịn nhường,
Anh đã đứng lên đương đầu chống lại
Lẽ của cả giới thượng lưu quí phái.
Chỉ một mình như trước... Chúng giết anh!
Chúng giết anh !… Giờ khóc lóc nghĩa tình,
Rồi nức nở những lời khen trống rỗng,
Rồi biện bạch tuôn lời lảm nhảm
Để làm chi ? Án số mệnh quyết rồi !…
Không phải ư thoạt tiên chính các người
Đã tàn nhẫn đuổi xua tài năng tự do, can trường của thi sĩ ?
Và đám cháy nhúm nhen âm ỉ
Các người đã thổi bùng lên làm chuyện mua vui ?
Phải thế chăng? Thì vui thú đi thôi
Những tủi cực sau cùng anh không chịu nổi
Vụt tắt rồi như đuốc hồng khối thiên tài vĩ đại
Vòng hoa vinh quang ủ rũ héo tàn.
Tên sát nhân giết anh đã lạnh lùng
Nhắm đòn giáng...không còn phương cứu giúp
Trái tim rỗng vẫn đều đặn đập
Súng trong tay nhằm trúng chẳng run.
Nhưng có gì đáng lạ?...Từ xa xăm,
Giống như hàng trăm tên đào tẩu khác.
Số phận lái bước đời phiêu giạt
Đến xứ sở ta tìm phú quí vinh hoa;
Hắn giễu cười ngạo mạn khinh khi
Phong tục và ngữ ngôn đất khách;
Niềm vinh quang của chúng ta hắn đâu thương tiếc
Hắn đã không hiểu nổi trong giây phút khủng khiếp kia
Súng hắn đã nhằm bắn thẳng vào chi?...
Anh bị giết, thân về mồ lạnh,
Cũng như chàng ca sĩ xưa, chưa nổi danh, mà đáng mến,
Con mồi của lòng hiềm tị ngu si,
Chàng ca sĩ mà anh đã ngợi ca bằng những lời thơ trác tuyệt diệu kỳ,
Cũng ngã xuống như anh bởi bàn tay độc ác,
Cớ sao anh lại bỏ những lạc thú đơn sơ và tình thân chất phác
Để bước vào thế giới tị hiềm và ngột ngạt đối với một trái tim
Bừng cháy tự do và chứa bao ước vọng!
Sao anh lại đưa tay cho những kẻ đặt điều hèn mọn!
Sao anh lại tin vào những lời, những vuốt ve giả dối điêu toa;
Anh, người từ thiếu thời đã thấu hiểu con người ta?...
Chúng đã gỡ vòng hoa trước đây, thay vào cho anh vòng nguyệt quế,
Nhưng gai góc ngấm ngầm hung dữ
Đã chích đâm vừng trán tinh khôi,
Những phút giây cuối cùng của đời anh bị đầu độc dập vùi
Bởi tiếng thì thào nham hiểm của lũ ngu si giễu cợt.
Và anh chết- mang theo nỗi khát thèm trả thù mà không trả thù được,
Cùng nỗi đắng cay thầm lặng của những hy vọng bị dối lừa.
Đã lặng rồi, kể từ buổi nay đi
Không bao giờ còn vang lên những âm thanh của những bài ca trác tuyệt.
Nơi ngụ mới của thi nhân u buồn và chật hẹp,
Đôi môi người đã ngậm chặt ngàn thu.
Còn các người, lũ cháu con kiêu ngạo khinh khi
Của bọn cha ông nổi danh vì những trò đểu giả
Những mảnh vỡ được gắn bằng gót chân nô lệ
Bằng trò rỡn đùa hạnh phúc của các dòng họ bị chèn ép tang thương!
- Các người, một đám tham lam xúm xít bên ngai vàng
Lũ đao phủ giết Tự do, Thiên tài và Niềm vinh hiển !
Trước mặt các người quan toà và chân lý - thẩy đều câm miệng !
- Các người núp dưới bóng luật pháp chở che
Nhưng còn phán xét cuối cùng của Chúa, hỡi lỹ con cưng của đồi truỵ xấu xa!
Còn toà án lôi đình đang chờ các ngươi đó!
Mọi ý nghĩ và việc làm toà án ấy đều thông tường trước cả,
Với tiếng vang toà án ấy dửng dưng.
Khi đó các người có quen thói gièm pha thì cũng bằng không
Gièm pha không giúp gì các ngươi lần nữa,
Và có đem tất cả máu đen của các người mà gột rửa
Cũng không sạch vết máu đỏ chính nghĩa của thi nhân
thật ra mình thấy bài này rất hay. có lẽ bản dịch của Thuý Toàn nghe xuôi tai hơn của Tạ Phương thì phải.
đọc cái bản của Tạ Phương dịch nó cứ làm sao ấy.
nó thể hiện văn phong người dịch rõ lắm
bài thơ này THỂ HIỆN rất tốt nỗi buồn và sự thương tiếc sâu sắc của tác giả dành cho puskin
nó còn thể hiện sự mỉa mai sâu sắc đối với bọn vô lại giả dối trong xã hội phong kiến thời đó
và rồi tác giả đã bị xử tử vì bài thơ này....
AMEN!
Đăng nhập bằng Facebook