Thơ » Trung Quốc » Chu » Khuất Nguyên
Đăng bởi Vanachi vào 10/08/2005 00:56, đã sửa 6 lần, lần cuối bởi tôn tiền tử vào 26/11/2023 10:41
帝高陽之苗裔兮,
朕皇考曰伯庸;
攝提貞于孟陬兮,
惟庚寅吾以降;
皇覽揆余于初度兮,
肇錫余以嘉名;
名余曰正則兮,
字余曰靈均;
紛吾既有此內美兮,
又重之以修能;
扈江離與辟芷兮,
紉秋蘭以為佩;
汩余若將不及兮,
恐年歲之不吾與;
朝搴阰之木蘭兮,
夕攬洲之宿莽;
日月忽其不淹兮,
春與秋其代序;
惟草木之零落兮,
恐美人之遲暮;
不撫壯而棄穢兮,
何不改乎此度?
乘騏驥以馳騁兮,
來吾導夫先路。
昔三後之純粹兮,
固眾芳之所在;
雜申椒與菌桂兮,
豈維紉夫蕙芷;
彼堯舜之耿介兮,
既遵道而得路;
何桀紂之猖披兮,
夫唯捷徑以窘步;
惟夫党人之偷樂兮,
路幽昧以險隘;
豈余身之憚殃兮,
恐皇輿之敗績;
忽奔走以先後兮,
及前王之踵武;
荃不察余之中情兮,
反信饞而齌怒;
余固知謇謇之為患兮,
忍而不能舍也;
指九天以為正兮,
夫唯靈修之故也;
曰黃昏以為期兮,
羌中道而改路。
初既與余成言兮,
後悔遁而有他;
余既不難夫離別兮,
傷靈修之數化。
余既茲蘭之九畹兮,
又樹蕙之百畝;
畦留夷與揭車兮,
雜度蘅與方芷;
冀枝葉之峻茂兮,
願俟時乎吾將刈;
雖萎絕其亦何傷兮,
哀眾芳之蕪穢;
眾皆競進以貪婪兮,
憑不厭乎求索;
羌內恕己以量人兮,
各興心而嫉妒;
忽馳騖以追逐兮,
非余心之所急;
老冉冉其將至兮,
恐修名之不立;
朝飲木蘭之墜露兮,
夕餐秋菊之落英;
苟余情其信姱以練要兮,
長顑頷亦何傷;
攬木根以結芷兮,
貫薜荔之落蕊;
矯菌桂以紉蕙兮,
索胡繩之纚纚;
謇吾法夫前修兮,
非世俗之所服;
雖不周於今之人兮,
願依彭鹹之遺則!
長太息以掩涕兮,
哀民生之多艱;
余雖好修姱以鞿羈兮,
謇朝誶而夕替;
既替余以蕙纕兮,
又申之以攬芷;
亦余心之所善兮,
雖九死其猶未悔;
怨靈脩之浩蕩兮,
終不察夫民心。
眾女疾余之蛾眉兮,
謠諑謂余以善淫;
固時俗之工巧兮,
偭規矩而改錯;
背繩墨以追曲兮,
競周容以為度;
忳郁邑余挓傺兮,
吾獨窮困乎此時也;
寧溘死以流亡兮,
余不忍為此態;
鷙鳥之不群兮,
自前世而固然;
何方圜之能周兮,
夫孰異道而相安;
屈心而抑志兮,
忍尤而攘詬;
伏清白以死直兮,
固前聖之所厚。
悔相道之不察兮,
延佇乎吾將反;
回朕車以復路兮,
及行迷之未遠;
步余馬于蘭皋兮,
馳椒丘且焉止息;
進不入以離尤兮,
退將復修吾初服;
制芰荷以為衣兮,
集芙蓉以為裳;
不吾知其亦已兮,
苟余情其信芳;
高余冠之岌岌兮,
長余佩之陸離;
芳與澤其雜糅兮,
唯昭質其猶未虧;
忽反顧以遊目兮,
將往觀乎四荒;
佩繽紛其繁飾兮,
芳菲菲其彌章;
民生各有所樂兮,
余獨好修以為常;
雖體解吾猶未變兮,
豈余心之可懲。
女嬃之嬋媛兮,
申申其詈予。
曰:「鮌婞直以亡身兮,
終然殀乎羽之野;
汝何博謇而好修兮,
紛獨有此姱節;
薋菉葹以盈室兮,
判獨離而不服;
眾不可戶說兮,
孰雲察余之中情;
世並舉而好朋兮,
夫何煢獨而不予聽。」
依前聖以節中兮,
喟憑心而曆茲;
濟沅湘以南征兮,
就重華而陳詞:
「啟《九辯》與《九歌》兮,
夏康娛以自縱;
不顧難以圖後兮,
五子用失乎家巷;
羿淫遊以佚畋兮,
又好射夫封狐;
固亂流其鮮終兮,
浞又貪夫厥家;
澆身被服強圉兮,
縱欲而不忍;
日康娛而自忘兮,
厥首用夫顛隕;
夏桀之常違兮,
乃遂焉而逢殃;
後辛之菹醢兮,
殷宗用之不長;
湯禹儼而祗敬兮,
周論道而莫差;
舉賢才而授能兮,
循繩墨而不頗;
皇天無私阿兮,
攬民德焉錯輔;
夫維聖哲以茂行兮,
苟得用此下土;
瞻前而顧後兮,
相觀民之計極;
夫孰非義而可用兮,
孰非善而可服;
阽余身而危死兮,
攬余初其猶未悔;
不量鑿而正枘兮,
固前修以菹醢。」
曾歔欷余鬱邑兮,
哀朕時之不當;
攬茹蕙以掩涕兮,
霑余襟之浪浪。
跪敷衽以陳詞兮,
耿吾既得此中正;
駟玉虯以乘鷖兮,
溘埃風余上征;
朝發軔於蒼梧兮,
夕余至乎縣圃;
欲少留此靈瑣兮,
日忽忽其將暮;
吾令羲和弭節兮,
望崦嵫而勿迫;
路曼曼其修遠兮,
吾將上下而求索;
飲余馬于咸池兮,
總余轡乎扶桑;
折若木以拂日兮,
聊逍遙以相羊;
前望舒使先驅兮,
後飛廉使奔屬;
鸞皇為余先戒兮,
雷師告余以未具;
吾令鳳鳥飛騰兮,
繼之以日夜;
飄風屯其相離兮,
帥雲霓而來禦;
紛總總其離合兮,
斑陸離其上下;
吾令帝閽開關兮,
倚閶闔而望予;
時曖曖其將罷兮,
結幽蘭而延佇;
世溷濁而不分兮,
好蔽美而嫉妒。
朝吾將濟於白水兮,
登閬風而紲馬;
忽反顧以流涕兮,
哀高丘之無女;
溘吾遊此春宮兮,
折瓊枝以繼佩;
及榮華之未落兮,
相下女之可詒;
吾令豐隆乘雲兮,
求宓妃之所在;
解佩纕以結言兮,
吾令蹇修以為理;
紛總總其離合兮,
忽緯繣其難遷;
夕歸次於窮石兮,
朝濯發乎洧盤;
保厥美以驕傲兮,
日康娛以淫遊;
雖信美而無禮兮,
來違棄而改求;
覽相觀於四極兮,
周流乎天余乃下;
望瑤台之偃蹇兮,
見有娀之佚女;
吾令鴆為媒兮,
鴆告余以不好;
雄鳩之鳴逝兮,
余猶惡其佻巧;
心猶豫而狐疑兮,
欲自適而不可;
鳳皇既受詒兮,
恐高辛之先我;
欲遠集而無所止兮,
聊浮遊以逍遙;
及少康之未家兮,
留有虞之二姚;
理弱而媒拙兮,
恐導言之不固;
世溷濁而嫉賢兮,
好蔽美而稱惡;
閨中既已邃遠兮,
哲王又不寤;
懷朕情而不發兮,
余焉能忍而與此終古。
索藑茅以筳篿兮,
命靈氛為余占之;
曰:兩美其必合兮,
孰信修而慕之;
思九州之博大兮,
豈惟是其有女?
曰:勉遠逝而無狐疑兮,
孰求美而釋女?
何所獨無芳草兮,
爾何懷乎故宇;
世幽昧以昡曜兮,
孰雲察余之善惡;
民好惡其不同兮,
惟此黨人其獨異;
戶服艾以盈要兮,
謂幽蘭其不可佩;
覽察草木其猶未得兮,
豈珵美之能當?
蘇糞壤以充幃兮,
謂申椒其不芳。
欲從靈氛之吉占兮,
心猶豫而狐疑;
巫鹹將夕降兮,
懷椒糈而要之;
百神翳其備降兮,
九疑繽其並迎;
皇剡剡其揚靈兮,
告余以吉故;
曰:勉升降以上下兮,
求矩鑊之所同;
湯禹嚴而求合兮,
摯咎繇而能調;
苟中情其好修兮,
又何必用夫行媒;
說操築于傅岩兮,
武丁用而不疑;
呂望之鼓刀兮,
遭周文而得舉;
甯戚之謳歌兮,
齊桓聞以該輔;
及年歲之未晏兮,
時亦猶其未央;
恐鵜鴃之先鳴兮,
使夫百草為之不芳;
何瓊佩之偃蹇兮,
眾薆然而蔽之;
惟此黨人之不諒兮,
恐嫉妒而折之;
時繽紛其變易兮,
又何可以淹留;
蘭芷變而不芳兮,
荃蕙化而為茅;
何昔日之芳草兮,
今直為此蕭艾也;
豈其有他故兮,
莫好修之害也;
余既以蘭為可侍兮,
羌無實而容長;
委厥美以從俗兮,
苟得列乎眾芳;
椒專佞以慢韜兮,
樧又欲充夫佩幃;
既幹進而務入兮,
又何芳之能祗;
固時俗之流從兮,
又孰能無變化;
覽椒蘭其若茲兮,
又況揭車與江離;
惟茲佩之可貴兮,
委厥美而曆茲;
芳菲菲而難虧兮,
芬至今猶未沫;
和調度以自娛兮,
聊浮遊而求女;
及余飾之方壯兮,
周流觀乎上下。
靈芬既告余以吉占兮,
曆吉日乎吾將行;
折瓊枝以為羞兮,
精瓊爢以為粻;
為余駕飛龍兮,
雜瑤象以為車;
何離心之可同兮,
吾將遠逝以自疏;
邅吾道夫昆侖兮,
路修遠以周流;
揚雲霓之晻藹兮,
鳴玉鸞之啾啾;
朝發軔于天津兮,
夕余至乎西極;
鳳皇翼其承旗兮,
高翱翔之翼翼;
忽吾行此流沙兮,
遵赤水而容與;
麾蛟龍使梁津兮,
詔西皇使涉予;
路修遠以多艱兮,
騰眾車使徑待;
路不周以左轉兮,
指西海以為期;
屯余車其千乘兮,
齊玉軑而並馳;
駕八龍之蜿蜿兮,
載雲旗之委蛇;
抑志而弭節兮,
神高馳之邈邈;
奏《九歌》而舞《韶》兮,
聊假日以媮樂;
陟升皇之赫戲兮,
忽臨睨夫舊鄉;
仆夫悲余馬懷兮,
蜷局顧而不行。
亂曰:已矣哉,
國無人莫我知兮,
又何懷乎故都;
既莫足與為美政兮,
吾將從彭咸之所居。
Đế Cao Dương chi miêu duệ hề,
Trẫm hoàng khảo viết Bá Dung.
Nhiếp đề trinh vu mạnh tưu hề,
Duy Canh Dần ngô dĩ giáng.
Hoàng lãm quỹ dư vu sơ độ hề,
Triệu tích dư dĩ gia danh.
Danh dư viết Chính Tắc hề,
Tự dư viết Linh Quân.
Phân ngô ký hữu thử nội mỹ hề,
Hựu trùng chi dĩ tu năng.
Hỗ giang ly dữ tịch chỉ hề,
Nhận thu lan dĩ vi bội.
Cốt dư nhược tương bất cập hề,
Khủng niên tuế chi bất ngô dữ.
Triêu khiên tì chi Mộc lan hề,
Tịch lãm châu chi túc mụ (mãng).
Nhật nguyệt hốt kỳ bất yêm hề,
Xuân dữ thu kỳ đại tự.
Duy thảo mộc chi linh lạc hề,
Khủng mỹ nhân chi trì mộ.
Bất phủ tráng nhi khí uế hề,
Hà bất cải hồ thử độ?
Thừa kỳ ký dĩ trì sính hề,
Lai ngô đạo phù tiên lộ.
Tích tam hậu chi thuần tuý hề,
Cố chúng phương chi sở tại.
Tạp thân tiêu dữ khuẩn quế hề,
Khởi duy nhân phù huệ chỉ.
Bỉ Nghiêu Thuấn chi cảnh giới hề,
Ký tuân đạo nhi đắc lộ.
Hà Kiệt Trụ chi xương phi hề,
Phù duy tiệp kính dĩ quẫn bộ.
Duy phù đảng nhân chi du lạc hề,
Lộ u muội dĩ hiểm ải.
Khởi dư thân chi đạn ương hề,
Khủng hoàng dư chi bại tích.
Hốt bôn tẩu dĩ tiên hậu hề,
Cập tiền vương chi chủng vũ.
Thuyên bất sát dư chi trung tình hề,
Phản tín sàm nhi tễ nộ.
Dư cố tri kiển kiển chi vi hoạn hề,
Nhẫn nhi bất năng xả dã.
Chỉ cửu thiên dĩ vi chính hề,
Phù duy linh tu chi cố dã.
Viết hoàng hôn dĩ vi kỳ hề,
Khương trung đạo nhi cải lộ.
Sơ ký dữ dư thành ngôn hề,
Hậu hối độn nhi hữu tha.
Dư ký bất nan phù ly biệt hề,
Thương linh tu chi sổ hoá.
Dư ký tư lan chi cửu uyển hề,
Hựu thụ huệ chi bách mẫu.
Huề lưu di dữ yết xa hề,
Tạp độ hành dữ phương chỉ.
Ký chi diệp chi tuấn mậu hề,
Nguyện sĩ thì hồ ngô tương ngải.
Tuy uỷ tuyệt kỳ diệc hà thương hề,
Ai chúng phương chi vu uế.
Chúng giai cạnh tiến dĩ tham lam hề,
Bằng bất yếm hồ cầu sách.
Khương nội thứ kỷ dĩ lượng nhân hề,
Các hưng tâm nhi tật đố.
Hốt trì vụ dĩ truy trục hề,
Phi dư tâm chi sở cấp.
Lão nhiễm nhiễm kỳ tương chí hề,
Khủng tu danh chi bất lập.
Triêu ẩm mộc lan chi truỵ lộ hề,
Tịch xan thu cúc chi lạc anh.
Cẩu dư tình kỳ tín khoa dĩ luyện yếu hề,
Trường kham hạm diệc hà thương!
Lãm mộc căn dĩ kết chỉ hề,
Quán bệ lệ chi lạc nhị.
Kiểu khuẩn quế dĩ nhân huệ hề,
Tác hồ thằng chi sỉ sỉ.
Kiển ngô pháp phù tiền tu hề,
Phi thế tục chi sở phục!
Tuy bất chu ư kim chi nhân hề,
Nguyện y Bành Hàm chi di tắc.
Trường thái tức dĩ yểm thế hề,
Ai dân sinh chi đa gian.
Dư tuy hiếu tu khoa dĩ ky ky hề,
Kiển triêu tối nhi tịch thế.
Ký thế dư dĩ huệ tương hề,
Hựu thân chi dĩ lãm chỉ.
Diệc dư tâm chi sở thiện hề,
Tuy cửu tử kỳ do vị hối.
Oán linh tu chi hạo đãng hề,
Chung bất sát phù dân tâm.
Chúng nữ tật dư chi nga mi hề,
Dao trác vị dư dĩ thiện dâm.
Cố thì tục chi công xảo hề,
Miến quy củ nhi cải thố.
Bội thằng mặc dĩ truy khúc hề,
Cạnh chu dung dĩ vi độ.
Đồn uất ấp dư trát sế hề,
Ngô độc cùng khốn hồ thử thì dã.
Ninh khạp tử dĩ lưu vong hề,
Dư bất nhẫn vy thử thái;
Chí điểu chi bất quần hề,
Tự tiền thế nhi cố nhiên.
Hà phương viên chi năng chu hề,
Phù thục dị đạo nhi tương yên!
Khuất tâm nhi ức chí hề,
Nhẫn vưu nhi nhương cấu.
Phục thanh bạch dĩ tử trực hề,
Cố tiền thánh chi sở hậu.
Hối tướng đạo chi bất sát hề,
Diên trữ hồ ngô tương phản!
Hồi trẫm xa dĩ phục lộ hề,
Cập hành mê chi vị viễn,
Bộ dư Mã vu lan cao hề,
Trì tiêu khâu thả yên chi tức.
Tiến bất nhập dĩ ly vưu hề,
Thoái tương phục tu ngô sơ phục.
Chế kỵ hà dĩ vi y hề,
Tập phù dung dĩ vi thường.
Bất ngô tri kỳ diệc dĩ hề,
Cẩu dư tình kỳ tín phương.
Cao dư quan chi ngập ngập hề,
Trường dư bội chi lục ly.
Phương dữ trạch kỳ tạp nhữu hề,
Duy chiêu chất kỳ do vị khuy.
Hốt phản cố dĩ du mục hề,
Tương vãng quan hồ tứ hoang.
Bội tân phân kỳ phồn sức hề,
Phương phi phi kỳ di chương.
Dân sinh các hữu sở nhạo hề,
Dư độc hiếu tu dĩ vi thường.
Tuy thể giải ngô do vị biến hề,
Khởi dư tâm chi khả trừng.
Nữ tu chi thiền viên hề,
Thân thân kỳ lị dư.
Viết: “Cổn hãnh trực dĩ vong thân hề,
Chung nhiên yểu hồ Vũ chi dã.
Nhữ hà bác kiển nhi hiếu tu hề,
Phân độc hữu thử khoa tiết.
Tư lục thi dĩ doanh thất hề,
Phán độc ly nhi bất phục.
Chúng bất khả hộ thuyết hề,
Thục vân sát dư chi trung tình?
Thế tịnh cử nhi hiếu bằng hề,
Phù hà quỳnh độc nhi bất dư thính”.
Y tiền thánh dĩ tiết trung hề,
Vị bằng tâm nhi lịch tư.
Tế Nguyên Tương dĩ nam chinh hề,
Tựu Trùng Hoa nhi trần từ.
Khải “cửu biện” dữ “cửu ca” hề,
Hạ Khang ngu dĩ tự túng.
Bất cố nạn dĩ đồ hậu hề,
Ngũ tử dụng thất hồ gia hạng.
Nghệ dâm du dĩ dật điền hề,
Hựu hiếu xạ phù phong hồ.
Cố loạn lưu kỳ tiển chung hề,
Xác hựu tham phù quyết gia.
Ngáo thân bị phục cường ngữ hề,
Túng dục nhi bất nhẫn.
Nhật khang ngu nhi tự vong hề,
Quyết thủ dụng phù điên vẫn.
Hạ Kiệt chi thường vi hề,
Nãi toại yên nhi phùng ương.
Hậu Tân chi trư hải hề,
Ân tông dụng chi bất trường.
Thang, Vũ nghiễm nhi chi kính hề,
Chu luận đạo nhi mạc sai.
Cử hiền tài nhi thụ năng hề,
Tuần thằng mặc nhi bất pha.
Hoàng thiên vô tư a hề,
Lãm dân đức yên thố phụ.
Phù duy thánh triết dĩ mậu hạnh hề,
Cẩu đắc dụng thử hạ thổ.
Chiêm tiền nhi cố hậu hề,
Tướng quan dân chi kế cực.
Phù thục phi nghĩa nhi khả dụng hề?
Thục phi thiện nhi khả phục?
Điếm dư thân nhi nguy tử hề,
Lãm dư sơ kỳ do vị hối.
Bất lượng tạc nhi chính nhuế hề,
Cố tiền tu dĩ trư hải.
Tăng hư hi dư uất ấp hề,
Ai trẫm thì chi bất đáng.
Lãm nhự huệ dĩ yểm thế hề,
Triêm dư khâm chi lãng lãng.
Quỵ phu nhẫm dĩ trần từ hề,
Cảnh ngô ký đắc thử trung chính.
Tứ ngọc cầu dĩ thừa ê hề,
Khạp ai phong dư thượng chinh.
Triêu phát nhận ư Thương Ngô hề,
Tịch dư chí hồ Huyền Phố.
Dục thiểu lưu thử linh toả hề,
Nhật hốt hốt kỳ tương mộ.
Ngô linh Hy Hoà nhị tiết hề,
Vọng Yêm - tư nhi vật bách.
Lộ man man kỳ tu viễn hề,
Ngô tương thượng hạ nhi cầu sách.
Ẩm dư mã ư Hàm - trì hề,
Tổng dư bí hồ phù tang.
Chiết nhược mộc dĩ phất nhật hề,
Liêu tiêu diêu dĩ tương dương.
Tiền Vọng Thư sử tiên khu hề,
Hậu Phi Liêm sứ bôn chúc.
Loan hoàng vị dư tiên giới hề,
Lôi sư cáo dư dĩ vị cụ.
Ngô linh phụng điểu phi đằng hề,
Kế chi dĩ nhật dạ.
Phiêu phong đồn kỳ tương ly hề,
Suất vân nghê nhi lai nhạ (ngự).
Phân tổng tổng kỳ ly hợp hề,
Ban lục ly kỳ thượng hạ.
Ngô linh Đế hôn khai quan hề,
Ỷ xương hạp nhi vọng dư.
Thì ái ái kỳ tương bãi hề,
Kết u lan nhi diên trữ.
Thế hỗn trọc nhi bất phân hề,
Hiếu tế mỹ nhi tật đố.
Triêu ngô tương tế ư Bạch thuỷ hề,
Đăng Lãng phong nhi tiết mã.
Hốt phản cố dĩ lưu thế hề,
Ai cao khâu chi vô nữ.
Khạp ngô du thử xuân cung hề,
Chiết quỳnh chi dĩ kế bội.
Cập vinh hoa chi vị lạc hề,
Tướng hạ nữ chi khả di.
Ngô linh Phong long thừa vân hề,
Cầu Phục phi chi sở tại.
Giải bội tương dĩ kết ngôn hề,
Ngô linh Kiển Tu dĩ vi lý.
Phân tổng tổng kỳ ly hợp hề,
Hốt vĩ hoạch kỳ nan thiên.
Tịch quy thứ ư Cùng thạch hề,
Triêu trạc phát hồ Vị bàn.
Bảo quyết mỹ dĩ kiêu ngạo hề,
Nhật khang ngu dĩ dâm du.
Tuy tín mỹ nhi vô lễ hề,
Lai vi khí nhi cải cầu.
Lãm tướng quan ư tứ cực hề,
Chu lưu hồ thiên dư nãi hạ.
Vọng Dao đài chi yển kiển hề,
Kiến Hữu tung chi dật nữ.
Ngô linh Trấm vi môi hề,
Trấm cáo dư dĩ bất hảo.
Hùng cưu chi minh thệ hề,
Dư do ố kỳ điêu xảo.
Tâm do dự nhi hồ nghi hề,
Dục tự thích nhi bất khả.
Phụng hoàng ký thụ di hề,
Khủng Cao Tân chi tiên ngã.
Dục viễn tập nhi vô sở chỉ hề,
Liêu phù du dĩ tiêu diêu.
Cập Thiếu Khang chi vị gia hề,
Lưu Hữu Ngu chi nhị diêu.
Lý nhược nhi môi chuyết hề,
Khủng đạo ngôn chi bất cố.
Thế hỗn trọc nhi tật hiền hề,
Hiếu tế mỹ nhi xưng ác.
Khuê trung ký dĩ thuý viễn hề,
Triết vương hựu bất ngộ.
Hoài trẫm tình nhi bất phát hề,
Dư yên năng nhẫn nhi dữ thử chung cổ.
Sách quỳnh mao dĩ đình đoàn hề,
Mệnh Linh Phân vị dư chiêm chi.
Viết: lưỡng mỹ kỳ tất hợp hề,
Thục tín tu nhi mộ chi?
Tư cửu châu chi bác đại hề,
Khởi duy thị kỳ hữu nữ?
Viết: miễn viễn thệ nhi vô hồ nghi hề,
Thục cầu mỹ nhi thích nhữ?
Hà sở độc vô phương thảo hề,
Nhĩ hà hoài hồ cố vũ.
Thế u muội, dĩ huyễn diệu hề,
Thục vân sát dư chi thiện ác?
Dân hiếu ố kỳ bất đồng hề,
Duy thử đảng nhân kỳ độc dị.
Hộ phục ngải dĩ doanh yêu hề,
Vị u lan kỳ bất khả bội.
Lãm sát thảo mộc kỳ do vị đắc hề,
Khởi trình mỹ chi năng đương.
Tô phân nhưỡng dĩ sung vi hề,
Vị thân tiêu kỳ bất phương.
Dục tòng Linh phân chi cát chiêm hề,
Tâm do dự nhi hồ nghi.
Vu Hàm tương tịch giáng hề,
Hoài tiêu sở nhi yêu chi.
Bách thần ế kỳ bị giáng hề,
Cửu nghi tân kỳ tịnh nghênh.
Hoàng diệm diệm kỳ dương linh hề,
Cáo dư dĩ cát cố.
Viết: Miễn thăng giáng dĩ thượng hạ hề,
Cầu củ hoạch chi sở đồng.
Thang Vũ nghiêm nhi cầu hợp hề,
Chí Cao Dao nhi năng điều.
Cẩu trung tình kỳ hiếu tu hề,
Hựu hà tất dụng phù hành môi?
Duyệt thao trúc ư Phó Nham hề,
Vũ Đinh dụng nhi bất nghi.
Lã Vọng chi cổ đao hề,
Tao Chu Văn nhi đắc cử.
Ninh Thích chi âu ca hề,
Tề Hoàn văn dĩ cai phụ.
Cập niên tuế chi vị án hề,
Thì diệc do kỳ vị ương.
Khủng đề quyết chi tiên minh hề,
Sử phù bách thảo vị chi bất phương.
Hà quỳnh bội chi yển kiển hề,
Chúng ái nhiên nhi tế chi.
Duy thử đảng nhân chi bất lượng hề,
Khủng tật đố nhi chiết chi.
Thì tân phân kỳ biến dịch hề,
Hựu hà khả dĩ yêm lưu.
Lan chỉ biến nhi bất phương hề,
Thuyên huệ hoá nhi vi mao.
Hà tích nhật chi phương thảo hề,
Kim trực vi thử tiêu ngải dã.
Khởi kỳ hữu tha cố hề,
Mạc hiếu tu chi hại dã.
Dư ký dĩ lan vi khả thị hề,
Khương vô thực nhi dung trường.
Uỷ quyết mỹ dĩ tòng tục hề,
Cẩu đắc liệt hồ chúng phương.
Tiêu chuyên nịnh dĩ mạn thao hề,
Sát hựu dục sung phù bội vi.
Ký can tiến nhi vụ nhập hề,
Hựu hà phương chi năng chi.
Cố thì tục chi lưu tòng hề,
Hựu thục năng vô biến hoá?
Lãm tiêu lan kỳ nhược tư hề,
Hựu huống yết xa dữ giang ly.
Duy tư bội chi khả quý hề,
Uỷ quyết mỹ nhi lịch ti (tư).
Phương phi phi nhi nan khuy hề,
Phân chí kim do vị mạt.
Hoà điệu độ dĩ tự ngu hề,
Liêu phù du nhi cầu nữ.
Cập dư sức chi phương tráng hề,
Chu lưu quan hồ thượng hạ.
Linh phân ký cáo dư dĩ cát chiêm hề,
Lịch cát nhật hồ ngô tương hàng.
Chiết quỳnh chi dĩ vi tu hề,
Tinh quỳnh my dĩ vi trương.
Vị dư giá phi long hề,
Tạp dao tượng dĩ vi xa.
Hà ly tâm chi khả đồng hề,
Ngô tương viễn thệ dĩ tự sơ.
Triển ngô đạo phù Côn-luân hề,
Lộ tu viễn dĩ chu lưu.
Dương vân nghê chi yểm ái hề,
Minh ngọc loan chi thu thu.
Triêu phát nhận ư Thiên tân hề,
Tịch dư chí hồ Tây cực.
Phượng hoàng dực kỳ thừa kỳ hề,
Cao cao tường chi dực dực.
Hốt ngô hành thử Lưu sa hề,
Tuân Xích thuỷ nhi dung dữ.
Huy giao long sử lương tân hề,
Chiếu Tây hoàng sứ thiệp dư.
Lộ tu viễn dĩ đa gian hề,
Đằng chúng xa sử kính đãi.
Lộ Bất Chu dĩ tả chuyển hề,
Chỉ Tây hải dĩ vi kỳ.
Đồn dư xa kỳ thiên thặng hề,
Tề ngọc đại nhi tịnh trì.
Giá bát long chi uyển uyển hề,
Tái vân kỳ chi uỷ xà.
Ức chí nhi nhị tiết hề,
Thần cao trì chi mạc mạc.
Tấu Cửu ca nhi vũ thiều hề,
Liêu hà nhật dĩ du lạc.
Trắc thăng hoàng chi hách hí hề,
Hốt lâm nghễ phù cựu hương.
Bộc phu bi dư mã hoài hề,
Quyền cục cố nhi bất hàng.
(Loạn viết) Dĩ hỹ tai!
Quốc vô nhân mạc ngã tri hề,
Hựu hà hoài hồ cố đô.
Ký mạc túc dữ vi mỹ chính hề,
Ngô tương tòng Bành Hàm chi sở cư.
Trang trong tổng số 1 trang (4 bài trả lời)
[1]
Gửi bởi Vanachi ngày 09/08/2005 00:56
Có 5 người thích
Bá Dung nhớ cha ta thuở nọ,
Vốn dòng vua về họ Cao Dương.
Tháng giêng đầu tiết xuân sang,
Cõi đời ta xuống, giữa đương ngày Dần.
Buổi trứng nước ân cần săn sóc,
Biết bao nhiêu khó nhọc công cha.
Chữ hay kén đặt cho ta:
Tên là Chính Tắc, tự là Linh Quân.
Trong ta đã mười phần lộng lẫy,
Chải chuốt càng thêm nảy xinh tươi.
Sói ngàn nhài bãi khoác ngoài,
Tết lan thu lại làm đai đeo thường.
Sợ chẳng kịp, ta càng mê mải,
Tuổi xanh nào có đợi gì ai!
Mộc lan sớm cắt trên đồi,
Đông thanh chiều hái bên ngoài bến sông.
Ngày tháng vút đi không trở lại,
Vừa xuân qua đã lại thu sang.
Đoái trông cỏ áy cây vàng,
Sợ con người đẹp muộn màng lỡ duyên!
Tuổi đang trẻ nết quen càn rỡ,
Thế mà không đổi sửa cho đành.
Ngựa hay cưỡi lấy, đi nhanh,
Lại đây ta chỉ cho mình đường quang.
Đời ba vua thuở đang rực rỡ,
Các giống thơm hớn hở đua tươi.
Hoa tiêu, hoa quế lộn mùi,
Cứ gì hoa huệ được người yêu đương.
Theo đạo chính nhằm đường ngay thẳng,
Nghiêu Thuấn xưa thiệt đấng minh quân.
Cớ sao Kiệt Trụ ngu đần,
Đâm đầu lối tắt sa chân đường cùng.
Hám vui bọn chúng không biết sợ,
Đường tối tăm hiểm trở xiết bao.
Xe loan e lúc đổ nhào,
Phải rằng ta sợ thiệt vào đến thân!
Cố theo kịp gót chân vua trước,
Quản chi công xuôi ngược long đong.
Tình ta mình chẳng xét cùng,
Nghe lời ton hót đem lòng giận ta!
Nói thẳng vẫn biết là có hại,
Biết vậy mà nín mãi không đành!
Chín lần trời hãy chứng minh,
Chỉ vì ta quá yêu mình đấy thôi!
Trước cùng ta nặng lời hẹn ước,
Sau vì đâu đổi khác đơn sai?
Biệt ly ta chẳng quản nài,
Xót mình lòng dạ đổi dời bao phen.
Chín vườn lan lại nghìn sào huệ,
Một mình ta chăm chỉ hôm mai.
Tử tiêu bạch chỉ xen vai,
Kẹ trong đỗ nhược, bao ngoài tân di.
Mong cành lá có khi đua nẩy,
Chờ đến mùa hái lấy hoa tươi.
Bỏ rơi ta thiết chi đời,
Thấy trăm hoa chịu lạc loài mà thương!
Chúng chen chúc trên đường vụ lợi,
Tấm lòng tham, tham mãi tham hoài!
Đem dạ mình đọ bụng người,
Sinh lòng ghen ghét, đặt lời gièm pha.
Mồi phú quý cố mà đeo đuổi,
Phải lòng ta có vội thế đâu.
Cái già sồng sộc theo nhau,
E không để được về sau tiếng lành.
Ăn hoa rụng bên nhành thu cúc,
Uống sương sa dưới gốc mộc lan.
Tình yêu khôn đẹp muôn vàn,
Khát hoài! đói mãi! phàn nàn mà chi!
Rút rễ cây ta xe sợi chỉ,
Xâu cánh hoa thiên lý xinh xinh.
Cánh lan cánh huệ trắng tinh,
Giây ngần bền dẻo tết manh áo ngoài.
Áo như thế thói đời chẳng mặc,
Ta cứ theo phép tắc người xưa.
Dẫu rằng đời có chẳng ưa,
Thì xin theo lối cũng như Bành, Hàm.
Đời người khổ kể làm sao xiết!
Đành than dài gạt vết lệ hoen.
Làm xinh ta khéo vô duyên,
Sớm vừa can gián chiều liền sa cơ.
Sa cơ mặc nhởn nhơ vẫn thế,
Vẫn đeo lan dắt huệ như xưa.
Lòng ta đã thích đã ưa,
Dẫu rằng chín chết có chừa được đâu.
Trách mình chẳng suy sau xét trước,
Mãi mãi không rõ được thói đời.
Chúng ghen ta có mày ngài,
Phao cho ta tiếng con người lẳng lơ.
Người đời thật đã thừa khôn khéo,
Đua nhau theo mức vẹo thước cong.
Khuôn vuông mẫu thẳng chẳng dùng,
Cúi luồn cầu cạnh một dòng như nhau!
Một mình chịu nuốt sầu ngậm tủi,
Nói ai hay nông nỗi lúc này?
Thà cho sống đoạ thác đày,
Lòng ta không nỡ để lây thói thường!
Loài chim cắt ngang tàng bay bổng,
Vốn xưa nay là giống không đàn.
Vuông tròn vốn chẳng cùng làn,
Khúc đường ai để yên hàn cho ai?
Tránh điều lỗi, mặc đời xoi mói!
Nén chí xưa, cam nỗi xót xa.
Thánh hiền xưa cũng như ta,
Thẳng ngay mà chết, ấy là chết trong!
Tiếc nhận lối mà không biết lối,
Liệu về thôi, ở lại chi lâu?
Lạc đường cũng chửa xa đâu,
Quay xe trở lại cho mau còn vừa.
Giục vó ngựa lên bờ lan dã,
Sang gò tiêu thong thả nghỉ ngơi.
Tiến ra chẳng hợp với đời,
Lui về sửa lại mặc ngoài cho xinh.
Hái sen súng, cắt manh áo đẹp,
Cắt phù dung may nếp xiêm dài.
Đời không biết đến mặc đời,
Tình ta vẫn hẳn vẹn mười thơm tho.
Mũ ta đội xốc cho cao ngất,
Đai ta đeo buông thật dịu dàng.
Khắp mình thơm nức sáng choang,
Đẹp còn giữ được chất thường chưa phai.
Chợt quay lại liếc chơi, ta muốn
Đi xem cho khắp bốn cõi hoang.
Rung rinh bao thú điểm trang
Ngọt ngào càng thấy rõ ràng mùi thơm.
Đời ai cũng riêng ham từng món,
Như ta đây chỉ muốn làm xinh.
Phân thây xé xác cũng đành,
Lòng này hồ dễ dỗ dành được sao?
Tiếng cô chị bước vào léo xéo,
Mắng ta rằng rõ khéo ngẩn ngơ,
“Bướng như chàng Cổn ngày xưa,
Bỏ mình núi Vũ bây giờ ai thương?
Sao em thích khoe khoang chải chuốt,
Riêng một mình giữ một vẻ xinh?
Đầy nhà dây dợ, cỏ tranh,
Người ta mặc cả sao mình lại không?
Nói với chúng dễ hòng nói xiết!
Ai là người xét biết lòng ta?
Đời đều bè đảng gian tà,
Một mình ta nói, nói mà ai nghe?”
Trong đạo thành liệu bề theo dõi,
Đến chi đây xiết nỗi tân toan.
Sang Nam qua ngọn Tương Ngoan,
Tới đền vua Thuấn, ta than vài lời:
“Mê hát xướng kìa đời nhà Hạ,
Vua Thái Khang thoả dạ vui chơi,
Chẳng lo chẳng nghĩ lâu dài,
Năm con mới phải lạc loài bốn phương.
Vua Nghệ chỉ ham đường săn bắn,
Say chim muông quên hẳn việc thường.
Tham vui vua Xác hoang toàng,
Cả hai đều phải thịt xương tan tành!
Đến vua Ngáo cậy mình sức khoẻ,
Chẳng giữ gìn chỉ phí ăn chơi.
Quên mình ngày tháng giông dài,
Quá ra khi đã để rơi cả đầu.
Hạ Kiệt có biết đâu đạo cả,
Lần lữa trông tai vạ đến nơi.
Vua Tân ướp món thịt người,
Cũng vì thế mới hết đời nhà Thương!
Lại xét đến Vũ, Thang, Văn, Võ
Kính mà nghiêm chẳng bỏ đạo hằng.
Cất dùng toàn bọn tài năng,
Theo khuôn giữ mực thẳng băng một chiều.
Ông trời chẳng riêng yêu ai hết,
Xem thấy ai đức nết thì nên.
Xưa nay chỉ bậc thánh hiền,
Thương dân mới được cầm quyền trị dân.
Trông sau trước xét lần sự thế,
Hãy để tâm suy nghĩ cho cùng.
Làm đâu được việc bất công!
Những phường bất nghĩa có dùng được đâu.
Lòng này nghĩ trước sau như một,
Dẫu chết ngay chẳng chút nôn nao.
Người xưa oan thác biết bao,
Theo vuông lựa có vào sao lỗ tròn.
Nức nở khóc cho buồn đầy dạ,
Tủi cho thân sinh đã lỗi thời!
Gạt sầu bứt cánh huệ tươi,
Áo khăn lã chã lệ rơi ướt đầm!
Quỳ khép áo lầm rầm khấn vái:
“Xin dốc theo lẽ phải đường ngay!”
Quay ra đạp gió rẽ mây,
Cưỡi rồng gióng phượng định ngày chơi xa.
Sớm Thương-Ngô, chiều qua Huyền Phố,
Đến thần linh xa ngó cõi ngoài.
Chốn này muốn tạm nghỉ ngơi,
Chiều hôm bảng lảng mặt trời xuống nhanh.
“Hy Hoà hỡi nể tình ta với!
Lối non đoài chớ vội xông pha.
Quản bao nước thẳm non xa,
Để ta tìm kiếm cho ra bạn lòng!”
Cho ngựa uống bên đồng Dục Nhật,
Buông dây cương ở đất Phù Tang.
Nhởn nhơ chốc lát dọc đường,
Bẻ cành nhược mộc chăng ngang mặt trời.
Chị trăng phải nhanh chân tiến trước,
Dì gió cho lần bước theo sau.
Chim loan mở lối đi đầu,
Nhưng thầm sấm sét dốc hầu chưa xong!
Ta giục phượng gia công bay mãi,
Suốt ngày đêm rong ruổi cho mau.
Cơn giông bão táp theo hầu,
Cầu vồng mống cụt đem nhau đến chào.
Khắp các ngã trước sau tới tấp,
Đủ mọi mầu trên dưới tơi bời...
Ta truyền mở cửa nhà trời!
Lính canh lại tựa cửa ngoài nhìn ta.
Người mỏi mệt trời đà sẩm tối,
Đứng bơ phờ tay với bông lan.
Cõi đời nhơ đục muôn vàn,
Ghét tài, ghét đẹp, thói càn đã quen.
Sớm dóng ngựa qua miền Bạch Thuỷ,
Lên Lãng Phong ta sẽ dừng cương.
Không ai là gái đảm đang,
Trông về nước Sở gạt hàng lệ rơi.
Chơi cung Xuân này nơi thanh nhã,
Đeo dắt thêm hai đoá hoa quỳnh.
Hoa tươi còn chửa lìa cành,
Xem ai là gái hữu tình ta đưa.
Sai thần mây đi mưa về gió,
Cung Phục Phi tìm rõ tới nơi.
Mối may ta lại cậy người,
Cởi dây đeo để ngỏ lời giao đoan.
Trải mấy độ qua ngàn vượt núi,
Bỗng dọc ngang đường lối khó thông.
Chiều hôm về nghỉ non Cùng,
Sớm ra gội tóc trên sông Vị Bàn.
Nàng cậy đẹp khinh nhờn quen thói,
Quên tháng ngày, mê mải dong chơi.
Đẹp nhưng mất nết xin thôi,
Bỏ tìm chốn khác lấy người đoan trang.
Vùng trời rộng bốn phương man mác,
Xem khắp rồi lại bước xuống đời.
Hữu nhung trông với cõi ngoài,
Long lanh đền ngọc thấy người gái xinh.
Mượn chim trấm mối manh nói hộ,
Trấm trả lời: “Việc đó không xuôi!”
Kìa chim tu hú dại đời,
Ta còn ghét nó là loài tinh ranh.
Mình khuây khoả lấy mình chẳng nối,
Lòng hồ nghi trăm mối vấn vương.
Chịu lời ta đã phượng hoàng,
Chỉ e ta đến sau chàng Cao Tân.
Xa tìm chốn yên thân chẳng có,
Đành lênh đênh đây đó biết sao!
Thiếu Khang đang lúc ba đào,
Họ Kiều hai gái sánh vào vừa xinh.
Lý đã kém mối manh lại vụng,
Chỗ hẹn lời e cũng không bền.
Người đời bẩn tưởi nhỏ nhen,
Chuộng bên gian ác, ghét bên hiền tài.
Buồng the đã là nơi cách trở,
Nhà vua còn đang cữ mê say.
Ôm lòng biết ngỏ ai hay,
Bước đời nhịn mãi nước này được sao.
Chẻ nắm quẻ Quỳnh-mao làm thẻ
Mượn Linh-phân gieo quẻ nhân duyên.
Quẻ rằng: “Ao ước thì nên,
Bên tài bên sắc đôi bên cùng lòng.
Nghĩ chín cõi mênh mông rộng rãi,
Phải riêng đây có gái kén chồng?
Đường xa xin chớ ngại ngùng,
Người xinh ai chẳng đem lòng khát khao?
Cỏ thơm kể nơi nào chẳng có,
Thương tiếc chi quê cũ nữa anh!
Quáng loà bao kẻ chung quanh,
Dở hay ai xét cho mình nữa đâu!
Lòng yêu ghét khác nhau biết mấy!
Bọn chúng coi thật thấy lạ đời.
Cỏ hôi đeo dắt đầy người,
Hoa lan thơm ngát chê bai chẳng dùng.
Loài cây cỏ còn không phân biệt,
Giống ngọc lành xét biết đâu mà!
Phân tro xếp đống đầy nhà,
Cánh hồi cánh quế chê là không thơm”
Quẻ dạy thế, ở làm chi nữa!
Nhưng lòng còn lưỡng lự chưa đi.
Chiều nay sắp đặt lễ nghi,
Mời Vu Hàm lại ta thì hỏi han.
Chín dãy núi chập chờn đón rước,
Trăm vị thần chững chạc tới nơi.
Hào quang rực rỡ đầy trời,
Vì ta dạy hết mọi lời thuỷ chung.
Rằng: “Lên xuống cố công tìm hỏi,
Ai cùng mình khuôn lối như in.
Vũ, Thang kén lựa tôi hiền,
Chí Cao Dao được chúng tin yêu vì.
Quả là đẹp cứ gì tốt mối!
Giá ngọc lành há phải bán rong!
Duyệt xưa đắp đất ngoài đồng,
Vũ Đinh tìm gặp tin dùng chẳng nghi.
Lã Vọng trước làm nghề bán thịt,
Gặp Văn Vương mới biết tướng tài.
Chăn trâu Ninh Thích hát chơi,
Tề Hoàn nghe đã cho vời làm quan.
Tuổi chưa muộn lo toan còn kịp,
Thời đang vừa thu xếp đi cho!
Véo von đề quyết gọi thu,
Trăng hoa e lúc thơm tho chẳng còn!
Vòng hoa quỳnh đẹp giòn biết mấy,
Che lấp đi ai biết vẻ xinh!
Ghét ghen chúng chẳng thương tình,
E khi giập gãy tan tành biết đâu.”
Trách thời tiết thật mau thay đổi,
Nào lữa lần được mãi cho cam.
Hoa lan giờ đã hết thơm,
Hoa lài hoa huệ hoá làm cỏ tranh...
Bao nhiêu giống hương thanh sắc đẹp,
Đều dốc đời đổi kiếp hôi tanh.
Không năng chải chuốt làm xinh,
Tại ai đâu, chỉ tại mình đấy thôi.
Lan ta tưởng đáng nơi tin cậy,
Có ngờ đâu bóng bẩy mà hư.
Theo đời bỏ vẻ đẹp xưa,
Đua đòi cẩu thả cũng như mọi loài.
Tiêu bợ đỡ nịnh đời ra mặt,
Túi thuốc trừ nhét chặt thù du.
Đem thân cầu cạnh bôn xu,
Còn đâu giữ được thơm tho tính trời.
Thói thường vốn theo thời thay đổi,
Ai giữ mình cho khỏi suy di!
Tiêu Lan còn chả ra gì,
Trách chi đến sói, kể chi đến nhài!
Riêng hoa quỳnh thật loài đáng quý,
Tới nay còn giữ vẻ năm xưa.
Hương còn thoang thoảng xa đưa,
Đẹp còn nguyên vẹn vẫn như ngày nào.
Tự an ủi, theo vào mực thước,
Ngắm hoa đeo ngày trước còn xinh.
Khắp vùng trời đất mông mênh,
Tìm cho thấy bạn hữu tình mới thôi.
Linh phân dạy: “Quẻ coi tốt lắm!”
Chọn ngày lành ta sắm sửa đi.
Hoa quỳnh bẻ lấy phòng khi,
Cành thì làm bánh, cánh thì làm cơm.
Lộn ngà ngọc đóng làm xe cưỡi,
Kéo xe ta phất phới rồng bay.
Đi cho vắng mặt khuất mày,
Lòng lìa, thế bắt thân này phải xa!
Đường thăm thẳm trông ra quanh quất
Hãy vòng xe qua đất Côn Luân.
Vang vang nhạc ngọc thét dồn,
Mây màu lấp lánh vây tròn trước sau.
Sớm bên trời bắt đầu rong ruổi,
Chiều hôm ta tới cõi cực tây.
Trước xe đón ngựa cờ bay,
Phượng hoàng vỗ cánh tung mây tuyệt vời.
Chốc ta lại qua chơi bể Cát,
Theo dòng sông bát ngát đỏ ngầu.
Thuồng thuồng sửa bến cho mau!
Bảo Tây hoàng phải bắc cầu ta sang.
Xa thăm thẳm cõi đường hiểm trở,
Dồn các xe giúp đỡ ta cùng.
Bất Chu lối tả đi vòng,
Hẹn ngày tháng chỉ qua vùng biển tây.
Đều tay sắp giật dây cương ngọc,
Nghìn xe cùng một lúc ra đi.
Tám rồng bay lộn trước xe,
Cờ bay phất phới bóng che rợp trời.
Hãy ngừng bước, tạm nguôi dạ tủi,
Buông thần hồn lên cõi cao xa.
Múa Thiều hát khúc Cửu ca,
Tháng ngày thong thả liệu mà làm khuây.
Cất mình khoảng trời mây rộng rãi,
Chợt ngoảnh đầu trông lại quê hương.
Ngựa buồn, đầy tớ thảm thương,
Co ro nhớn nhác, ngại đường chẳng đi.
Vãn rằng:
Thôi than tiếc làm chi cho cực!
Biết ta đâu một nước không người.
Chính lành làm sức với ai,
Bành Hàm đâu đó ta thời đi theo.
Gửi bởi Nam thành nhân ngày 18/10/2009 04:29
Có 1 người thích
Tiểu sinh có học qua một vài khúc của bài thơ trên. Đọc đến đoạn "恐美人之遲暮;
不撫壯而棄穢兮," thì bỗng thấy thiếu trong bản dịch Hán-Việt. Kính mong các tiền bối sửa sang đôi chút cho vẹn toàn. Thân ái.
Gửi bởi Tôi Là Khả Lạc ngày 29/05/2017 12:02
tôi nghĩ câu thơ tên là Chính Tắc tựa là Linh Quân phải đổi lại là Tên là Khuất Bình tựa là Linh Quân
Gửi bởi Nguyễn Sơn Hải ngày 28/09/2021 16:56
bạn nhầm rồi, trong phiên âm viết:
Danh dư viết Chính Tắc hề,
Tự dư viết Linh Quân.
dịch nghĩa:
tên chính ta là Chính Tắc a
tên tự ta là Linh Quân