Sở Bá Vương tức Hạng Tịch 項籍 (232-202) tự Vũ 羽 người đất Hạ Tương 下相 (nay thuộc tỉnh Giang Tô 江蘇). Xuất thân từ gia đình quí tộc, đời đời làm tướng nước Sở. Theo chú là Hạng Lương 項梁 khởi binh ở Ngô Trung 吳中, đánh phía bắc đến vùng sông Hoài, sông Hoàng Hà, đại phá quân Tần. Tự lập làm Tây Sở Bá Vương 西楚霸王 cùng Lưu Bang 劉邦 tranh đoạt thiên hạ. Cuối cùng bị thua ở Cai Hạ 垓下, chạy đến Ô Giang 烏江 và tự vẫn ở đây.
[1] Trong bài
Cai Hạ ca 垓下歌 của Hạng Vũ:
Lục bạt sơn hề, khí cái thế,
Thì bất lợi hề, truy bất thệ,
Truy bất thệ hề, khả nại hà,
Ngu hề! Ngu! nại nhược hà!
力拔山兮氣蓋世,
時不利兮騅不逝。
騅不逝兮可奈何,
虞兮虞兮奈若何。
(Sức nhổ núi chừ, hùng khí trùm đời,
Thời chẳng gặp chừ, ngựa truy không chạy,
Ngựa truy không chạy chừ, còn biết làm sao,
Ngu ơi! Ngu ơi! Em rồi ra sao!)
[2] Nhấc cái vạc. Ở trước miếu vua Hạ Vũ có cái vạc to, chỉ mình Hạng Vũ nhấc nổi.
[3] Ở phía đông huyện Tràng An, thuộc tỉnh Thiểm Tây 陝西. Lưu Bang 劉邦 đóng quân ở đó. Người ta thấy mây toàn hình long, hổ hiện đủ ngũ sắc. Phạm Tăng bảo cùng Hạng Vũ 項羽 rằng đó là điềm báo Lưu Bang sẽ được thiên hạ (Thiên tử khí).
[4] Chỉ Ngu mỹ nhân 虞美人. Hạng Vũ hát đi hát lại bài
Cai Hạ ca. Ngũ Mỹ nhân hát theo. Nước mắt Hạng Vương giàn giụa. Người chung quanh đều khóc, không một ai nhìn lên. (
Sử ký Tư Mã Thiên, Giản Chi và Nguyễn Hiến Lê dịch, Lá Bối xuất bản, Sài Gòn, Việt nam, 1972, trang 199).
[5] Mộ của Hán Cao Tổ 漢高祖, nay thuộc huyện Trường Lăng 長陵, tỉnh Thiểm Tây 陝西.
[6] Lông mày đỏ. Trong cuộc nổi dậy cuối đời Tây Hán 西漢, để phân biệt với quân Vương Mãng 王莽, loạn quân đều tô đỏ lông mày.