23/05/2024 01:09Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 18/06/2005 15:58
Nguyên tác
有耳莫洗穎川水
有口莫食首陽蕨
含光混世貴無名，
何用孤高比雲月。
吾觀自古賢達人，
功成不退皆殞身。
子胥既棄吳江上，
屈原終投湘水濱。
陸機雄才豈自保，
李斯稅駕苦不早。
華亭鶴唳詎可聞，
上蔡蒼鷹何足道。
君不見：
吳中張翰稱達生，
秋風忽憶江東行。
且樂生前一杯酒，
何須身後千載名。
Phiên âm
Hữu nhĩ mạc tẩy Dĩnh Xuyên[1] thuỷ,
Hữu khẩu mạc thực Thú Dương[2] quyết!
Hàm quang hỗn thế quý vô danh,
Hà dụng cô cao tỷ vân nguyệt!
Ngô quan tự cổ hiền đạt nhân,
Công thành bất thoái giai vẫn thân.
Tử Tư[3] ký khí Ngô giang thượng,
Khuất Nguyên[4] chung đầu Tương thuỷ tân.
Lục Cơ[5] hùng tài khởi tự bảo,
Lý Tư[6] thuế giá khổ bất tảo.
Hoa Đình[7] hạc lệ cự khả văn,
Thượng Thái[8] thương ưng hà túc đạo?
Quân bất kiến:
Ngô Trung Trương Hàn[9] xưng đạt sinh,
Thu phong hốt ức Giang Đông hành.
Thả lạc sinh tiền nhất bôi tửu,
Hà tu thân hậu thiên tải danh?Dịch nghĩa
Có tai không rửa ở sông Dĩnh Xuyên
Có miệng không ăn rau ở núi Thú Dương
Che sự quang diệu, hỗn nhập vào thế gian, quý ở sự không tên tuổi
Cần gì phải đứng trên cao một mình để tỷ với mây với trăng
Tôi xem từ xưa những nhà hiền đạt
Thành công rồi mà không chịu thoái thân, đều bị tổn thân
Tử Tư thì đem thây thả trôi sông
Khuất Nguyên thì đâm đầu xuống bến sông Tương tự vẫn
Lục Cơ hùng tài mà có tự bảo thân được đâu
Lý Tư hào phú một thời không chịu bỏ quan sớm
Hạc kêu ở Hoa Đình còn nghe gì được nữa
Chim ưng trên tay đi săn ở Thượng Thái còn gì để nói
Anh không thấy sao:
Trương Hàn ở Ngô nổi danh người thông đạt
Gió thu nổi lên là nhớ đồ ngon đi về Giang Đông
Cứ vui ly rượu trước mắt lúc đang sống
Cần gì lo đến thanh danh ngàn năm sauBản dịch của (Không rõ)
Có tai đừng rửa nước sông Dĩnh
Có miệng đừng ăn rau núi Thú
Lẫn đời giấu sáng quý vô danh
Thanh cao sao sánh trăng mây đủ?
Từ xưa ta thấy bậc hiền minh
Công thành chẳng thoái phải hy sinh
Ngô Giang Ngũ Tử đành tan xác
Tương Thuỷ Khuất Nguyên cũng bỏ mình
Lục Cơ tài lớn thân mang hại
Lý Tư muộn nghỉ đời ngang trái
Đâu còn nghe tiếng hạc Hoa Đình
Thôi hết bàn loài ưng Thượng Thái
Anh chẳng thấy:
Trương Hàn thông đạt ở Ngô Trung
Gió thu chợt nhớ về Giang Đông
Hiện tại nên vui nâng chén rượu
Nghìn năm chi để cái danh không!
(Năm 732)
[1] Tên sông, tại Hà Nam. Xưa Hứa Do không chịu lời mời của Nghiêu, rửa tai ở bến sông Dĩnh.
[2] Tên núi. Bá Di, Thúc Tề không chịu ăn lúa của nhà Chu, chết đói ở Thú Dương sơn.
[3] Tức Ngũ Tử Tư. Ngô bại Việt, Việt Vương thỉnh hoà, Tử Tư can gián không nghe, Tử Tư thốt lời phẫn hận. Phù Sai nghe qua nổi giận, Tử Tư bị tội chết, đem thây thả trôi trên sông.
[4] Đại phu nước Sở thời Xuân Thu, bị sàm tấu bãi chức đuổi đi, đâm đầu xuống sông Tương tự vẫn
[5] Người Ngô quận nước Tấn, làm việc cho Vương Dĩnh ở Thành Đô, sau bị người kỵ, tiếm lời cho Cơ có ý làm loạn, bị giết
[6] Tướng của Tần Thuỷ Hoàng, Tần nhị thế. Triệu Cao sàm tấu con của Tư là Lý Do thông đạo tặc, Tư bị xử tội trảm hông ở phố Hàm Dương.
[7] Địa danh, giờ ở phía tây huyện Tùng Giang tỉnh Giang Tô. Lục Cơ trước nhà ở đây, trước khi bị tử hình đã than không còn được nghe tiếng hạc kêu ở Hoa Đình nữa.
[8] Địa danh. Lý Tư tự xưng là người áo vải ở Thượng Thái, trước khi bị tử hình từng than không còn được dắt chó đeo ưng đi săn.
[9] Người Ngô Quận nước Tấn. Tề Vương phong làm đại tư mã. Hàn thấu gió mùa thu nổi lên, nhớ đến thức ăn ngon ở Ngô, ra lệnh thoái quân.